beroemd rechtgeleerde uit de 11de en 12de eeuw, stichter der Glossatorenschool van Bologna, aldaar geb. na 1050 en j overl. vóór 1131. Op jeugdigen leeftijd reeds ; was hij leeraar in de dialectiek en de rhetorica ! in zijn vaderstad, doch wijdde zich weldra op aansporen van markgravin Mathilde, aan de studie van het justiniaansche recht, waarschijnlijk aan de rechtsgeleerde school te Rome, waar ! hij ook als leeraar in het recht werkzaam : geweest schijnt te zijn en waar hij zeer zeker zijn Quaestiones de juris subtilitatibus geschreven heeft (voor het eerst uitgegeven door Fitting, Berl. 1894).
Toen, tengevolge der beroeringen van het jaar 1084, genoemde school te Rome opgeheven werd, keerde I. naar Bologna terug en stichtte daar een nieuwe rechtsgeleerde school. Zijn voornaamste werk (eveneens voor het eerst door Fitting uitgegeven, Berl. 1894) is de vroeger aan Placentinus toegeschreven Summa Codicis, die hem als den eersten en tevens den grootsten rechtsgeleerde der middeleeuwen doet kennen; zijn z.g. Authenticae (uittreksels uit de novellen van Justinianus, ingelascht in diens Codex) I zijn een daartoe voorbereidende arbeid. Overigens bezitten wij van I. behalve tal van glossen, welke slechts voor een zeer klein gedeelte gedrukt zijn, enkele kleinere fragmenten en een Formidarium tabellionum, een ; handleiding voor notarissen, in een latere omwerking. De naam I. komt in zeer verschillende vormen voor, als: Yrnerius, Hirnerius, Hyrnerius, Warnerius, Werneius, Guarnerius, Gernerius. Vergel. Pescatore, Die Glossen des Irnerius (Greifswald 1888), Fitting, Die Anfange der Rechtsschule zu Bologna (Berlijn 1888).
