Kustverdedigingsvaartuigen - zijn in hoofdzaak gelijk aan slagschepen, doch veel kleiner. Ook bestaan bijzondere soorten, die meer van slagschepen verschillen. Daar hun pantser even zwaar behoort te zijn als dat der slagschepen en hiervoor dus een groot gedeelte van het beschikbare gewicht gebruikt wordt, moet de kolenvoorraad en het aantal vuurmonden zooveel geringer zijn dan bij slagschepen.
Zij behoeven echter ook niet zoo lang achtereen in zee te blijven en kunnen de voorraden in eigen havens aanvullen. Tot deze soort vaartuigen kan men dus rekenen de Nederlandsche pantserschepen type Hertog Hendrik, Jacob van Heemskerck, enz.
