Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 24-01-2019

Indeeling

betekenis & definitie

Indeeling - (logische divisio)

1) (algem.), het aangeven van de deelen van een begripsomvang, het splitsen van een hooger begrip in de daaronder behoorende lagere (soort) begrippen. Zij geschiedt naar bepaalde gezichtspunten, indeelings-principes. Dit principium (of fundamentum) divisionis hangt af van het doel der indeeling, van de kenmerken, naar welke men groepeeren wil. Zoo kunnen bijv. de menschen ingedeeld worden: naar geslacht, ouderdom, ras, huidskleur, nationaliteit, beroep, godsdienst, enz. Al naar het getal der leden (membra) zijn er: dicho-, tricho-, polytomieën (van 2, 3, vele leden). Een goede indeeling moet zijn volledig, consequent, doelmatig; de leden moeten elkaar uitsluiten.
2) (wisk.), rangschikking van wiskundige vormen, wier aard afhangt van de waarde van bepaalde getallen, welke als lettergrootheden in den vorm optreden, naar de waarden dier getallen. Bijv. de vierkantsvergelijking is + JIS + 5=0 heeft verschillend karakter naar gelang van de waarden der constanten p en q\ in ’t bijzonder is hier van beteekenis de waarde van den vorm D = p2—4 q. Voor positieve waarden van D zijn de wortels der vierkantsvergelijking reëel, voor negatieve waarden van D zijn ze imaginair, voor D = 0 vallen ze samen. Men kan de vierkantsvergelijking ondubbelzinnig kenmerken door het getallenpaar p, q. Dit getallenpaar kan weer vertegenwoordigd worden door een punt in ’t vlak met coördinaten p en q, zoodat we op deze wijze ook elke vierkantsvergelijking door een punt van ’t vlak vertegenwoordigen. De vierkantsvergelijkingen met gelijke wortels hebben D = 0 of p2 — 4 q — 0 ; ze worden dus vertegenwoordigd door de punten van een parabool, die den oorsprong tot top en de p-as tot topraaklijn heeft; de punten binnen de parabool hebben p2 — 4 q < 0 en beelden dus de vierkantsvergelijkingen met imaginaire wortels af. Op een dergelijke manier laten zich andere wiskundige vormen behandelen.