Eeuwig edict - 1) overeenkomst tusschen den landvoogd don Juan en de Staten-Generaal (geteekend 12 Febr. 1577 te Marche-en-Famine), waarbij de Spaansche landvoogd de Pacificatie van Gent aanvaardde; de Spaansche troepen zouden nu het land verlaten. Holland, Zeeland en Oranje erkenden het E. Ed. niet en riepen, na de goedkeuring door de Staten-Generaal, hun afgevaardigden uit Brussel terug: het E. Ed. behelsde toch, dat het Katholicisme „overal” de heerschende godsdienst blijven zou.
2) (van de Witt), besluit der Staten van Holland (5 Aug. 1667.) waarbij ten eerste de vrije magistraatsbestelling en het begeven der ambten door de Staten, op den voet van 1650, bleef gewaarborgd, verder het kapitein-generaalschap en admiraalschap onvereenigbaar werd verklaard met het stadhouderschap van eenige provincie en eindelijk het stadhouderschap in Holland bleef afgeschaft. Bij de acte van Harmonie werd het leidend beginsel van het E. Ed. aanvaard als grondslag voor het algemeen Staatsbestuur. 1 Juli 1672 stelde Rotterdam, waar de Orangistische beweging fel uitsloeg, ter Statenvergadering de herroeping voor van het Eeuwig Edict; de gedeputeerden raadpleegden hunne committenten; in den nacht van 3 op 4 Juli werd daarop het Edict opgeheven.
