Dominante stroming in de evolutiewetenschappen die stelt dat soorten ontstaan en veranderen door de werking van natuurlijke selectie op overerfbare verschillen tussen individuen in een populatie
Charles Darwin ontvouwde zijn baanbrekende evolutietheorie in zijn boek “On the Origin of Species by Means of Natural Selection”, gepubliceerd in 1859. Hoewel Darwin geen goed idee had van erfelijkheid deed hij daar wel een correcte aanname over, namelijk dat overerfbare verschillen tussen individuen ontstaan als een lukraak proces en niet gericht zijn op het bereiken van een aanpassing. Dat evolutie leidt tot aanpassingen (adaptatie) wordt volgens het darwinisme veroorzaakt door natuurlijke selectie. Natuurlijke selectie ontstaat doordat organismen meer nakomelingen produceren dan zich in de natuur kunnen handhaven, waardoor er concurrentie is en de varianten met de beste eigenschappen hun vertegenwoordiging in de volgende generatie vergroten.
Omdat het principe van Darwin tot op de dag van vandaag stand gehouden heeft (hoewel het is aangevuld met talloze andere principes) en alle evolutiebiologen het omarmen, staat “darwinisme” feitelijk gelijk aan de hele evolutietheorie. De naoorlogse versie, waarin de principes van overerving correct verwerkt werden, staat ook bekend als “neodarwinisme”.
De aanduiding darwinisme wordt hoofdzakelijk gebruikt om onderscheid te maken met stromingen die niet-darwinistisch zijn zoals lamarckisme (evolutie van tijdens het leven verworven kenmerken volgens Lamarck), mutationisme (evolutie door mutaties met grote fenotypische effecten), teleologie (de natuur verandert in de richting van een inherent doel), intelligent ontwerp (niet-reduceerbare complexe systemen duiden op het bestaan van een ontwerper) en creationisme (de verscheidenheid van soorten in de natuur is door God geschapen).
Het darwinisme laat zich niet uit over de inrichting van de maatschappij. Het “sociaal darwinisme” doet dat wel, maar wordt door evolutiebiologen verworpen.
