Het aantal vliegbewegingen op Schiphol is in de jaren zestig en zeventig steeds toegeriomen met ca. 10000 per jaar tot ca. 171000 in 1979. Op Zestienhoven is het aantal bijna verdubbeld van ca. 17000 in 1965 tot ruim 32000 in 1979.
Deze toename is niet aleen een afspiegeling van de toename van de welvaart, maar betekent ook een hogere belasting van het milieu door luchtverontreiniging en lawaai. De bijdrage tot de luchtverontreiniging door het vliegverkeer rond en op de luchthaven is evenwel nauwelijks meetbaar. Dit is niet zo verwonderlijk, doordat de emissie door vliegtuigen slechts een gering percentage (0,2-0,8 %) van de totale uitworp door het verkeer vormt. Supersonisch luchtverkeer veroorzaakt in de onderste lagen van de stratosfeer een verontreiniging doordat nitreuze gassen worden uitgestoten. Deze gassen breken misschien een gering gedeelte van de ozonlaag af.De enorme ontwikkeling van het luchtverkeer heeft voor vele omwonenden van vliegvelden een toenemende geluidsoverlast met zich meegebracht. Op verschillende plaatsen in en buiten Nederland zijn zelfs onhoudbare situaties ontstaan door het uitblijven van planologische regelingen, waardoor nieuwe woonwijken konden verrijzen, die veel te dicht gesitueerd zijn bij de luchthavens. De geluidshinder door vliegtuigen moet worden opgelost door de bestrijding van het lawaai bij de bron, een beheersing van het gebruik en het voorkomen resp. saneren van onjuiste situaties. Een aanzienlijke vermindering van het lawaai dat vliegtuigmotoren produceren, werd bereikt nadat in de vs in 1969 de Part 36-Noise Standards werden opgenomen in de Federal Aviations Regulations. In deze wettelijke bepalingen worden aan de geluidsemissie van nieuwe vliegtuigen grenzen gesteld ter verkrijging van de vergunningen voor het gebruik van deze toestellen. Dank zij deze norm zijn veel van de huidige vliegtuigen veel stiller geworden dan de oudere typen en zijn de met vliegtuiglawaai belaste gebieden sterk ingekrompen.
Bij het meten van de geluidsbelasting heeft men te maken met de starts, de landingen en het overvliegen. Vaak wordt de geluidsemissie opgegeven in de vorm van maximaal optredende geluidsniveaus bij passage van een vliegtuig. Uit de afb. blijkt dat het nieuwere type B 747, hoewel veel zwaarder en met veel groter vermogen dan de DC 9-30, tijdens de start toch duidelijk stiller is.
Een vermindering van de geluidshinder kan ook worden bereikt door het juiste gebruik van het vliegtuig en van de luchthaven. Door de procedures voor starten en landen, het baangebruik en de dienstregelingen te veranderen kan men de lawaaibelasting voor de omgeving sterk verminderen. Bij Düsseldorf en Parijs, waar de bebouwing te dicht bij de vliegvelden is gelegen, heeft men het vliegveld gedurende de nachtelijke uren geheel of gedeeltelijk gesloten.
Bij het voorkomen en saneren van een onjuiste ligging van woonwijken t.o.v. vliegvelden worden als ongeschikt voor woonbebouwing beschouwd de gebieden, die in het verlengde van de start- en landingsbanen zijn gelegen (aan beide zijden met een lengte van 14 km en een breedte van 4 km). Supersone verkeersvliegtuigen maken bij landen en starten aanmerkelijk meer lawaai (10-15 dB) dan subsone vliegtuigen. Bovendien wordt tijdens de vlucht op de grond over een gebied van tientallen kilometers breed een schokgolf waargenomen, die erg hinderlijk is en schrikreacties veroorzaakt. Om deze redenen heeft de Adviescommissie Geluidhinder door Vliegtuigen reeds in haar rapport van 1967 geadviseerd supersone vluchten boven Nederland te verbieden en de Ned. luchtvaartterreinen gesloten te verklaren voor supersone civiele vliegtuigen.
De uitworp van luchtverontreinigende stoffen door het verkeer in Nederland en de bijdrage van het luchtverkeer daarin (1977).
verontreiniging alle verkeer luchtverkeer koolmonoxide mln. kg 1310 mln. kg
4,6
stikstofoxiden 247 1,0 zwaveldioxide 26 0,11 aërosolen 14 0,09 koolwaterstoffen 177 1,4 lood 1,7 0,0 Bron: CBS
