Gepubliceerd op 01-12-2020

deflatie

betekenis & definitie

het wegvoeren van materiaal door de wind, een vorm van → erosie. Deflatie treedt m.n. op in aride en semi-aride gebieden door de droogte van het bodemmateriaal en het ontbreken van vegetatie daar.

Berucht waren b.v. de stofstormen (de dustbowls) in de vs in de jaren dertig van de 20e eeuw, die het gevolg waren van het scheuren van de prairievegetatie ten behoeve van het verbouwen van graan. Ook bij de woestijnvorming (o.a. in de Sahellanden ten zuiden van de Sahara) speelt de deflatie een rol. Indien door verdamping van mineraalrijk grondwater zoutkorsten op de bodem ontstaan, dan beperkt dat de deflatie. Ook kan deflatie afgeremd worden door een hoge grondwaterspiegel of door een verkitte bodem, zelfs al ontbreekt de vegetatie.Doordat de wind minder vat heeft op laaggelegen vochtige plaatsen met verkitte horizonten, blijven deze langer voor deflatie gespaard dan de hogere terreingedeelten (b.v. de duintoppen). Daardoor treedt er een omkering van het reliëf op. De oorspronkelijke dalbodems blijven als zgn. forten over (b.v. op de Veluwe).

Wanneer het aan deflatie blootstaande materiaal steentjes bevat, kunnen deze steentjes niet door de wind worden meegenomen. Zij blijven achter en kunnen uiteindelijk een gesloten laag vormen, de zgn. keienvloer, die de verdere deflatie verhindert.

Om duinen tegen deflatie te beschermen, worden zij met helm beplant of van stuifschermen voorzien. Bij de aspergeteelt in Ned. Limburg spuit men wel een zetmeelprodukt op de onbedekte grond, dat met het bovenste laagje zand een korst vormt, waardoor deflatie wordt voorkomen.