Entrainment is de synchronisatie van twee verschillende ritmische processen. Het wordt ervaren door stroboscopisch licht en/of herhaald ritmisch geluid en kan een gevoel van transcendentie opwekken.
Zonlicht en hersengolven synchroniseren en creëren ons dag-nachtritme. Vuurvliegjes synchroniseren onderling, resulterend in een deinende vuurzee. Krekels koppelen elkaars vleugelgewrijf tot een ritmisch krekelconcert. Dit fenomeen is vergelijkbaar met een wave in een voetbalstadion of met de synchrone lichaamstaal van mensen in gesprek.
Niet alleen levende wezens, maar ook tikkende uurwerken kunnen onder speciale omstandigheden synchroon gaan lopen. Christiaan Huygens, de zeventiende-eeuwse geleerde, toonde als eerste dit verschijnsel van synchronisatie van metronomen aan.
Entrainment, afgeleid van het Engelse ‘entrain’ (bij elkaar aan boord stappen), beschrijft het fenomeen waarbij een externe bron (zoals zonlicht, ritmische gebaren, muziek en dans) bijdraagt aan een interne resonantie en een ervaring van transcendentie. Musicologisch en sociaalpsychologisch onderzoek naar entrainment of synchronisatie richt zich op elektronische dansmuziek, tango en tapdansers, op ostensief gedrag van zuigelingen en wiegeliederen, op mensen in schommelstoelen, op tjilpende mussen en kwakende kikkers, op synchresie en meer. Dit onderzoek naar interacties van onafhankelijke ritmische systemen concentreert zich op frequentie, golflengte, loops, negatieve feedback, spiegelneuronen en de invloed van intentie.
De tot nu toe behaalde resultaten wijzen in de richting van entrainment als een ecologische basis voor affectieve verbondenheid, harmonische samenwerking en sociale cohesie. Entrainment kan een evolutionaire basis voor empathie zijn, maar daarvoor is meer onderzoek nodig.
