Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 07-02-2017

Nat

betekenis & definitie

Net als koffie en melk komt nat in verschillende uitdrukkingen voor in de betekenis 'borrel'. De bekendste is het heilige nat (zie ook heilige). Deze borrel naam dateert waarschijnlijk uit het begin van de 19de eeuw en wordt ook nu nog volop gebruikt.

Zo schreef een Amsterdamse informant:
Wij gebruiken de uitdrukking vooral wanneer er bij het inschenken gemorst wordt of als er een gevuld glas omgaat: 'Zonde van het heilige nat!' Deze uitdrukking werd in mijn ouderlijk huis gebezigd (katholiek gezin), maar mijn echtgenoot (niet-katholiek) kent deze benaming ook. Halverwege de 19de eeuw noemde men een borreltje ook het lieve nat. Verder zijn opgetekend het klare nat, het heldere nat, zuiver nat en de uitdrukkingen een nat zeil halen 'dronken worden', een goed zeeman wordt wel eens nat, hij is vanbinnen en vanbuiten nat, hij zit in het nat en hij is gaarne met de neus in 't nat. Een zuiplap werd wel uitgemaakt voor nathals, natnek of natte spons. Een grog, een mengsel van heet water, suiker, citroen, cognac of jenever, werd in het laatste kwart van de 19de eeuw ook wel nat- te kraken genoemd. In Zuid-Afrika zei men omstreeks 1884 van een dronkaard hij is natgeregend. In England is a wet of something wet al eeuwen in zwang voor 'een portie drank'.