Encyclopedie voor voeding

dr. ir. P. Schoorl (1938)

Gepubliceerd op 05-12-2022

Engelsche ziekte

betekenis & definitie

Engelsche ziekte of rachitis is een bij kinderen voorkomende stofwisselingsziekte, gekenmerkt door afwijkingen in de ontwikkeling van den beengroei. Behalve tekort in het voedsel aan vitamine D of calcium en/of fosfor hebben ook erfelijke constitutie en aanleg en gebrek aan zonneschijn invloed op het ontstaan. Voor een normalen beengroei is naast voldoende bouwstoffen als calcium en fosfor, vitamine D noodzakelijk. Dit vitamine bevordert niet alleen de opneming van deze bouwsteenen door den darmwand, maar ook de vorming van beenweefsel uit de reeds in de bloedbaan aanwezige bouwsteenen. Omtrent hetgeen ten gevolge van de afwezigheid van vitamine D wel of niet plaats heeft is men nog niet georiënteerd.

Dat de zonneschijn op het proces van den beengroei invloed uitoefent komt doordat er in de huid stoffen aanwezig zijn, die door de ultraviolette stralen van het zonlicht omgezet worden in vitamine D, hetgeen dan door het lichaam verder benut wordt voor den beengroei.

Naast uitwendige factoren als bovengenoemde spelen ook inwendige factoren een rol als de erfelijke aanleg. Indien de ouders in hun jeugd Engelsche ziekte hebben gehad, hebben de kinderen meer kans ook aan deze ziekte te lijden, hoewel het niet vast staat dat deze het dan ook krijgen.

De gevolgen van Engelsche ziekte uiten zich behalve in een onvoldoenden groei van de beenderen ook in het langer week (onverbeend) blijven van het kraakbeen. Zoowel aan de schedelbeenderen, als aan de pijpbeenderen van beenen en armen als aan de borstkas valt dit waar te nemen.

Het voor den normalen groei der beenderen noodzakelijke vitamine D komt o.a. in belangrijke hoeveelheden voor in levertraan. In vele dierlijke vetten komt het tevens voor, terwijl de plantaardige producten er arm aan zijn.

In streken met slechts weinig zonneschijn, moet het lichaam voor een belangrijk deel in zijn behoefte aan vitamine D uit het voedsel voorzien. In landen met veel zonneschijn komt Engelsche ziekte echter eveneens voor tengevolge van het vermijden van het loopen of zitten in het directe zonlicht.

Zie verder onder vitamine D, calcium en fosfor. Behalve levertraan bestaan er tegenwoordig ook talrijke kunstmatige vitamine D-preparaten, welke eveneens een heilzame uitwerking hebben.