New York maakt meer wijn dan welke andere staat ook, op Californië na. In 1982 bedroeg de produktie 16,3 miljoen kistjes, ongeveer 8% van het Amerikaanse totaal.
Er liggen meer dan 16 200 ha wijngaarden, hoewel slechts de helft daarvan druiven voor de wijnproduktie levert. De rest wordt gebruikt voor sap, gelei en andere produkten. In 1982 is in de staat New York 140 000 ton druiven voor wijn verwerkt. Van dat aantal was 89,2% labrusca, 8,7% kruisingen, 0,3% vinifera en 1,8% niet nader aangeduide druiven.Wijngeschiedenis
New York was een van de eerste staten die druiven aanplantte, en wel halverwege de 17de eeuw op Long Island en in Manhattan.
De eerste commerciële wijnmakerij, Brotherhood Winery, werd in 1839 in het gebied van de Hudson River geopend.
Brotherhood en Thomas Vineyards of Califomia werden beide in hetzelfde jaar gestart en zijn de oudste in Amerika. Tientallen jaren lang stonden Newyorkse wijnen vooral bekend als zoet en framboosachtig, voornamelijk gemaakt uit Concord. Langzaamaan kwam er verandering in de Newyorkse wijnindustrie. In 1952 nam wijlen Charles Fournier, de in Frankrijk geboren en opgeleide wijnmaker van Gold Seal Winery, een Russische immigrant, Konstantin Frank in dienst, om een experimentele vinifera wijngaard te beplanten. De 2 mannen voerden experimenten uit, eerst samen en vervolgens afzonderlijk, nadat Frank zijn eigen wijnmakerij was begonnen. Ze bewezen dat met zorgvuldige selectie van grond, streek, stam en kloon, de vinifera, vooral Chardonnay en Riesling, niet alleen kon overleven, maar wijnen van wereldformaat kon opleveren.
In de jaren ’50 begon het proefstation van de staat in Geneva te experimenteren met nieuwe kruisingen, en kruisingen uit Europa en van Philip Wagner in Maryland. Commercieel zijn ze eind jaren ’60 gesteund door Mark Miller van Benmarl Winery en Waker S. Taylor van Bully Hill Winery.
Na de drooglegging is de Newyorkse wijnindustrie langzaam gegroeid tot een totaal van 39 wijnmakerijen in 1976. In 1976 heeft de staat, in een poging deze belangrijke agrarische tak aan te moedigen, de Farm Winery Act aangenomen, waardoor het openen van een wijnmakerij werd vergemakkelijkt. De staat telt er nu een stuk of 70.
Tegen de tijd dat die wet erdoor was, had men genoeg onderzoek gedaan om een aantal geschikte kandidaten aan te wijzen om de Concord als ruggegraat van de Newyorkse wijnindustrie te vervangen. Toen de wet was aangenomen sprongen de nieuwe wijnbedrijven die de nadruk legden op deze viniferas en kruisingen, als wijnstokken uit de grond. De verbetering is verbazingwekkend en de mogelijkheden voor nog grotere verbetering is waarschijnlijk nog meer aanwezig dan in Californië.
In het koele klimaat van New York zijn de frisse, zurige witte variëteiten tot nu toe de grootste troef, maar ook aan de rode wordt veel aandacht besteed. Mousserende wijnen beleven een nieuwe opkomst, terwijl diverse wijnmakerijen experimenteren met de méthode champenoise. Port- en sherry-achtige wijnen zien er ook veelbelovend uit, en, met een oogje op hun portemonnee, hebben de wijnmakerijen eenvoudige, plezierige wijnen ontwikkeld die lekker wegdrinken, met een laag alcoholpercentage, bruisend en Lambrusco-achtig, om de nieuwe generatie in de geneugten van de wijn in te wijden.
Het weer zorgt echter voor problemen. Het groeiseizoen maakt het vaak noodzakelijk het ongegiste sap te chaptaliseren, of er suiker aan toe te voegen, teneinde stabiele wijnen te verkrijgen. Regen in de herfst bemoeilijkt vaak de pluk, zorgt voor schimmel en verschraalt de wijn. Strenge winters doden de knoppen, nieuwe loten, wortels en zelfs stokken, en maken de wijnstokken gevoelig voor een druiveziekte. Een vroeg ingevallen dooi kan maken dat de wijnstokken tj snel knop zetten, waardoor ze gevoelig worden voor late nachtvorst. De verbouw van wijn in New York is niet iets voor teerhartigen, maar de kwaliteit van de wijn maakt alle inspanningen de moeite waard.
De beste witte variëteiten zijn Riesling, Chardonnay, Gewürztraminer, Seyval blanc, Vignoles, Vidal blanc en Cayuga White. Misschien vanwege het koele klimaat en de leiachtige grond heeft Riesling getoond over grote mogelijkheden te beschikken. In New York ontwikkelt Riesling de appelige, aardbeiachtige smaak die de goede Duitse Rieslings karakteriseert, met een nog grotere frisheid en levendigheid dan zelfs de Californische Rieslings.
Wijnbouwgebieden
De meeste wijngaarden van New York liggen in 4 streken: Finger Lakes, Hudson River Region, langs de kust van Lake Erie en op de oostelijke punt van Long Island.
(1) Finger Lakes
Deze reeks langgerekte, diepe meren werden door gletsjers in de leiachtige grond uitgeslepen. De 5600 ha wijnstokken van goede kwaliteitsklasse liggen aan de kust van Seneca Lake, Keuka Lake, Canandaigua Lake en Cayuga Lake. De strenge Newyorkse winters worden getemperd door de niet-bevroren meren, en de steile hellingen zorgen voor uitstekende luchtdoorvoer en drainage. In het voorjaar verhinderen de koele meren het te vroeg knop zetten, tot het grootste gevaar voor nachtvorst is geweken, en tijdens de herfst draagt het warme water bij tot een warme omgeving waarin het fruit kan rijpen.
Keuka Lake is sinds de Burgeroorlog het centrum van de Newyorkse wijnindustrie. In de jaren ’60 echter begonnen Fournier en Gold Seal met experimenten aan het nabijgelegen Seneca Lake en merkten dat het, omdat het lager lag en groter en dieper was, een geschikter microklimaat bood voor vinifera. Gedurende de laatste 10 jaar is het het belangrijkste van de Finger Lakes geworden voor eersteklas wijnsoorten. Cayuga Lake heeft ook nog veel te bieden en de afgelopen 3 jaar zijn er aan de westelijke oever diverse wijngaarden aangeplant. Bully Hill Vineyards. Opgericht in 1969 door Walter S.
Taylor, een erfgenaam van de familie die Taylor Wine Co. stichtte. Bully Hill was een van de eerste wijngaarden waar men voorstander was van kruisingen. Taylor heeft de kruisingen ‘de grootste uitvinding sinds de wijnfles’ genoemd. Met de hulp van zijn toenmalige wijnmaker, Hermann J. Wiemer, kreeg Bully Hill bekendheid als een van de beste wijnmakerijen in New York, vroeg in de jaren ’70. Taylor heeft echter stelselmatig geweigerd viniferas aan te planten en de afgelopen paar jaar zijn diverse nieuwere wijnmakerijen hem voorbijgestreefd wat kwaliteit betreft, zelfs met kruisingen.
De kleinerende toon die hij tegenover zijn concurrenten aanslaat, plus een teruggang van de kwaliteit van zijn produkt, hebben ervoor gezorgd dat de populariteit van zijn wijnmakerij dubieus is geworden. Canandaigua Wine Company. Als een van de grootste wijnmakerijen buiten Califomië, met een jaarproduktie van 8 333 000 kistjes (als men de bezittingen in Virginia en South Carolina meetelt), heeft Canandaigua zich gespecialiseerd in zoete wijnen met een hoog alcoholgehalte zoals Richard’s Wild Irish Rosé, de best verkochte wijn in Amerika. Canandaigua, dat in 1945 door de gebroeders Sands werd opgezet, is bezig een assortiment eersteklas varietals te introduceren, waarvan de beste zijn een Canada Muscat en een mousserende wijn: Spumante.
Glenora Wine Cellars
Glenora is genoemd naar een prachtige waterval niet ver van de wijngaard. 4 Plaatselijke wijnboeren zijn eigenaar van het bedrijf. De wijngaard is tegen een helling aan de westkust van Seneca Lake bij Watkins Glen aangelegd, nadat de Farm Winery Act van 1976 was aangenomen. Glenora heeft een paar van de beste wijnen ten oosten van de Rockies voortgebracht. In 1982 besloot Glenora zich te specialiseren in witte wijnen en heeft wijselijk het assortiment uitgedund om witte wijnen en kwaliteit voorop te kunnen stellen. Glenora’s Rieslings zijn van grote klasse, fris en levendig met een Duitse stijl. De Chardonnay is ook licht, fris en tintelend, omdat de wijnmakerij er de voorkeur aan geeft de nadruk te leggen op fruitigheid en juist niet op de smaak van eikehouten vaten.
Het enigszins citrus-achtige karakter is misschien een verrassing voor hen die gewend zijn aan de zwaardere tannineachtige stijl die in Californië populair is. Een andere specialiteit is een Cayuga White die misschien doet denken aan een Duitse Müller-Thurgau, en een Seyval Blanc die iets heeft van witte wijnen uit het Loiregebied.
Gold Seal Winery
Gold Seal is een van de oudste en fierste in de staat. De wijnmakerij, die in 1865 werd geopend als Urbana Wine Co. in Hammondsport aan de westkust van Keuka Lake, heeft een reeks eigenaars gekend, evenals een hele serie stijlen en filosofieën. De reputatie is gebouwd op mousserende wijnen, op een zogenaamde ‘Sauteme’ en een zoete Catawba. In 1950 heeft Gold Seal in Amerika grote bekendheid verworven door met zijn Blanc de Blancs Champagne een gouden medaille te veroveren op de Sacramento State Fair Wine Competition in Califomië. Het jaar daarop was de wedstrijd beperkt tot uitsluitend Califomische wijnbouwers. In 1952 werd Gold Seal de eerste wijnmakerij in het oosten van Amerika die succesvol experimenteerde met viniferas, toen wijlen Charles Fournier - die van Veuve Clicquot kwam, een vooraanstaand Frans champagnehuis - een Russische immigrant in dienst nam, Konstantin Frank. (Voor Frank → ‘Vinifera Wine Cellars’ hierna.)
In 1979 echter heeft het Canadese bedrijf Jos. E. Seagram & Sons Gold Seal opgekocht en het timi/èra-programma gestimuleerd. Tegenwoordig bezit Gold Seal meer nmi/era-gebied dan welke andere wijngaard in het oosten, en maakt goede Rieslings en Chardonnays. Great Western Winery. Great Western werd in 1860 opgericht door Charles Davenport Champlin in Hammondsport.
Het maakt nu deel uit van Taylor Wine Co., en een gedeelte van de wijnmakerijen is in de herfst van 1983 overgegaan naar Jos. E. Seagram & Sons. → ‘Taylor Wine Co.’ hieronder.
Taylor Wine Co. Taylor en de zusterwijnmakerij, Great Western Winery, liggen even ten zuiden van Hammondsport in Pleasant Valley, aan het zuidelijkste puntje van Keuka Lake. Samen vormen ze het grootste wijnbedrijf in de staat New York, met een gezamenlijke produktie van meer dan 4,4 miljoen kistjes. Great Western is in 1860 opgericht door Charles Davenport Champlin, en Taylor in 1880 door Walter Taylor, een vatenmaker. Taylor en Great Western waren van 1976 tot 1983 eigendom van Coca-Cola in Atlanta, tot ze samen met de 3 Californische wijnmakerijen van Coca-Cola werden aangekocht door Jos. E.
Seagram & Sons. Deze 5 bedrijven bij elkaar worden The Wine Spectrum genoemd. Sinds 1981 heeft Taylor/Great Western zich veel inspanning getroost om hun produkten te verbeteren, en het etiket Great Western wordt dan ook gereserveerd voor hun beste wijnen. Vinifera Wine Cellars. Weinig mensen hebben zo’n vérstrekkende invloed op de wijnmakerij in Amerika gehad als Konstantin Frank van Vinifera Wine Cellars. Frank werd in 1899 in Rusland geboren en was een vooraanstaand druiven- en wijndeskundige in zijn geboorteland Oekraïne, en later in Beieren en Oostenrijk.
In 1951 verhuisde hij naar New York City, waar hij aanvankelijk bordenwasser was om aan de kost te komen. Toen hij genoeg had gespaard, kocht hij een enkele reis naar het landbouw-proefstation van de staat New York in Geneva, waar hij een schoffel in handen gedrukt kreeg en naar een bosbessenbed verwezen werd. Op een zomerdag in 1952, toen hij de gang aan het vegen was, sprak Frank Charles Fournier aan, de wijnmaker bij Gold Seal. Hij daagde Fournier uit vinifera te planten, waarbij hij verklaarde dat als vinifera in de Oekraïne kon groeien, het gewas het zeker in New York goed zou doen. Fournier nam Frank in dienst en het tweetal begon met proefbeplantingen en experimenteerde met verschillende stammen en lokaties, maar Franks individualisme en zijn onvermogen binnen de bedrijfsstructuur samen te werken, bezorgden hem uiteindelijk zijn ontslag.
Met Foumiers hulp vond Frank een wijngaard niet ver van Gold Seal en hij opende in 1965 zijn eigen wijnmakerij, Vinifera Wine Cellars.
Van 1965 tot 1980 ging Frank door met zijn experimenten en verwierf zich lof vanuit de hele wereld. Naarmate Frank en zijn uitrusting echter verouderden, gingen de wijnen aanzienlijk in kwaliteit achteruit. Als trots en eigenzinnig individualist is hij niet bereid gebleken te moderniseren en opzij te gaan voor zijn getalenteerde familie, met zijn zoon Willibald aan het hoofd, zijn kleinkinderen Barbara en Fred, en zijn schoonzoon Walter Voltz.
Tot Franks beste wijnen behoren zijn Chardonnays en Gewürztraminers.
(2) Hudson River Region
Dit is het oudste gebied van Amerika waar onafgebroken wijn is geproduceerd. De eerste wijngaarden werden in 1677 aangeplant bij New Paltz, 72 km van New York City, door Franse hugenoten. Hoewel de streek weinig merkt van het temperende effect van de rivier zelf, is de steile vallei een geleider voor zeelucht en het weer dat door de Atlantische Oceaan wordt beïnvloed. Niet alle ruim 400 ha wijngaarden liggen echter op de rivierhelling en sommige vindt men zelfs helemaal bij de grens met Connecticut. De grond van de wijngaarden is samengesteld; er zijn stukken kleischaiie, lei, schist en kalksteen. De meeste van de ongeveer 15 wijnmakerijen hebben hun deuren geopend na de Farm Winery Act van 1976, maar de belangstelling voor vinifera is matig gebleven. Kruisingen doen het hier goed, en de rode wijnen zijn een tikje beter dan die in Finger Lakes.
Benmarl Witte Co
Mark Miller was een geslaagd illustrator in New York City, en telde een paar grote tijdschriften en reclamebureaus onder zijn klanten. Hij en zijn vrouw Dene, beiden grote wijnenthousiasten, kochten in 1957 een oude wijngaard in Marlboro. Ze trokken de oude wijnstokken uit de grond en vervingen ze door viniferas en kruisingen, soorten die toentertijd nog niet waren beproefd. Na een paar jaar in Frankrijk geschilderd te hebben, keerden de Millers in 1969 naar hun Benmarl (Gaëlisch voor ‘leiachtige grond’) terug.
Miller produceert zo’n 10 000 kistjes. De meeste wijnen zijn versneden; sommige zijn uitmuntend, vooral als ze gerijpt zijn. Benmarl-wijnen zijn uiterst droog en de meeste getuigen van meer dan een vleugje eikehout. Millers Baco Noir-wijnen behoren tot de beste rode uit het oosten en als ze zijn gerijpt, ontwikkelen ze de complexiteit en sommige van de kenmerken van oude Italiaanse of zelfs Rhönewijnen. De witte, vooral de Seyval Blanc en de Chardonnay, zijn meer Europees van karakter dan die van de meeste Amerikaanse wijnmakerijen.
(3) Lake Erie
Aan de zuidkust van Lake Erie, over een lengte van zo’n 160 km ten oosten van Cleveland, bijna helemaal tot Buffalo, ligt een vrijwel ononderbroken smalle strook wijngaarden, tussen de 5 en 25 km breed, ingeklemd tussen een steile helling en het meer, op grinthoudende leem en glaciaal alluviale keileem. Hier ondervinden de wijnstokken de dominerende invloed van het meer, en terwijl nachtvorst de wijngaarden en boomgaarden ten zuiden van de rug misschien aantast, tussen deze rug en het meer liggen de wijnstokken goed beschermd. Appellation Lake Erie Region overschrijdt 3 staatsgrenzen: New York, Pennsylvania en Ohio, en beslaat 10 000 ha en 8 wijnmakerijen in New York.
De eerste wijngaarden in dit gebied werden in 1818 aangeplant door Deacon Elija Fay, bij Brocton, N.Y., in Chautauqua County, niet ver van de grens met Pennsylvania. In 1859 openden zijn zoon, Joseph, en 2 partners de eerste wijnmakerij. Het bedrijf breidde zich snel uit; Concord, Catawba en Delaware waren de voornaamste soorten.
In 1897 verplaatsten Thomas en Charles Welch, tandartsen die voorstander van het drankverbod waren, hun druivesapbedrijf (toen ‘ongegiste wijn’ genoemd) van New Jersey naar Westfield, N.Y., om hun voordeel te kunnen doen met het overschot aan Concord-druiven. Hun zaak maakte een snelle groei door en de gebroeders Welch hebben bijna geheel alleen de Concord als de ‘ware’ druivensmaak van Amerika gevestigd. Later begonnen de 2 kosjere wijngiganten, Mogen David en Manischeqitz, wijnen te maken van fruit uit het district Lake Erie. Tegenwoordig kopen de 3 grote corporaties nog steeds het meeste fruit in dit gebied. Kruisingen vormen het grootste deel van de druiven die door de nieuwe kleine wijnmakerijen worden gebruikt, met een bescheiden maar steeds toenemend aantal wm/éra-wijngaarden in opkomst.
(4) Long Island
Op 3 uur rijden van Manhattan vindt men zowel op de noordelijke als zuidelijke vork van Long Island een van de meestbelovende wijngebieden van Amerika. De winters in Long Island zijn vanwege het omringende water gematigd, vorst vormt geen probleem, er zijn 210 dagen zonneschijn en de wijnstokken doen het uitstekend op zandgrond. Een handjevol nieuwe wijnmakerijen heeft de aardappelbouwers vervangen, en er zullen zeker nog vele volgen.
