Wijn & drank Encyclopedie

Jan Zellenrath (1979)

Gepubliceerd op 04-05-2021

China

betekenis & definitie

Al sinds de oudste tijden werd er in China wijn gemaakt, maar dit gebeurde incidenteel en zelden in hoeveelheden van enig belang. De laatste 10 jaar vertellen reizigers die uit dat land terugkeren dat in het zuiden nog wilde wijnstokken groeien, dat er proefstations voor de wijnbouw bestaan en dat er een klein aantal coöperatieve wijngaarden is dat in de landbouwprojecten van de Staat is geïntegreerd.

Naar het schijnt zijn er Europese wijnstokken (zoals de Pinot en de Riesling) in dit land ingevoerd, en er zijn bezoekers geweest die beweren dat ze wijnstokken hebben gezien van het Amerikaanse type Vitis labrusca, evenals verschillende inheemse rassen. Sommige ervan worden op geïrrigeerde gronden gekweekt en op een merkwaardige manier gesnoeid, waarbij ze aan een waaiervormig latwerk worden opgebonden. Andere, niet-geïrrigeerde wijngaarden gebruiken de zogenaamde ‘pergola-methode’. In dit land schijnt wijn echter voor speciale gelegenheden te worden gereserveerd, en bij de dagelijkse maaltijd wordt blijkbaar limonade en bier gedronken. De wijn schijnt echter een veelbelovende toekomst tegemoet te gaan. Men heeft oude wijncentra opnieuw in gebruik gesteld en er staat bovendien een aantal nieuwe op het programma. Van regeringswege is bevestigd dat het land op dit moment druiven, vruchten en rijstwijnen produceert, alsmede verschillende gedistilleerde dranken, en dat de totale produktie van ‘wijnen’ tussen 1949 en 1972 is verviervoudigd.Geschiedenis van de wijn in China

Volgens de Chinese geschiedschrijving zou men in het jaar 2140 v.Chr. al begonnen zijn met wijn te maken. In die tijd heette de wijn li of chang in plaats van tsieou, zijn huidige naam. De wijn zou ook uit de landen rond de Middellandse Zee en Perzië zijn gekomen, aangevoerd over de weg en gevolgd door de trage karavanen die in tegenovergestelde richting zijde transporteerden. Van tijd tot tijd zetten de oorlogen tegen de Barbaren deze handel soms tientallen jaren stop. Maar rond het jaar 130 v.Chr. zouden wijnstokken uit Perzië zijn geïmporteerd die bij het keizerlijk paleis zouden zijn geplant. Het duurde echter nog tot de 7de eeuw van onze jaartelling - toen China de heerschappij over heel Centraal Azië had - tot de kunst van de wijnbereiding in dit land wijd en zijd verspreiding vond.

Het was geen drank voor de grote massa, maar dichters en mandarijnen waren er dol op. In de glansrijke periode van de T’ang Dynastie beleefden de kunst en de dichtkunst een grote bloei, en was wijn de drank van de hovelingen en kunstenaars. De dichter Li Po, een soort onschuldige François Villon die al gedichten schrijvend en declamerend rondzwierf, waarbij hij eeuwig de wijn lof toezwaaide, verdronk op een wel heel poëtische manier: in een van zijn dronken buien wilde hij de weerschijn van de maan in zijn armen sluiten en kwam daarbij in de rivier terecht.

Vandaag de dag wordt er wijn van druiven gemaakt, en dat kan zowel rode als witte zijn, droge, zoete, al of niet mousserende en zelfs rosé. De Chinese naam voor druivenwijn is p’u t’ao chiu. Het huidige wijngaardoppervlak beslaat ongeveer 22 000 ha. De voornaamste rassen, of ‘Oudchinese druiven’, kunnen belangrijk worden verbeterd. Het zijn de Longyon (oog van de draak), de Niunai (uier van de koe) en de Wuhebai (pitloze Thompson). De druiven worden geteeld in het noordoosten, in de provincie Singkiang ten noorden van de Yangtse, in Centraal-China en in Oost-China, ten noorden en ten zuiden van de Chinese Muur bij de rivier de Liao.

Vooral de provincies Sinkiang, Shanxi, Hebei, Henan, Shandong en Jiangsu hebben een rijke produktie. Buiten het vasteland vindt men ook enkele wijnen, met name de rode en zoete witte Chefoo, de rode en droge witte Tsingtao en een mousserende wijn die Tahsiang-pin-chiu wordt genoemd. De rode Chefoo heeft nogal wat weg van een lichte Port, terwijl de witte een sterke en zeer aromatische wijn is. De Tsingtaowijnen komen dichter in de buurt van de westerse tafelwijnen. In de beroemde wijngaard Lung Yen in Peking, waar tijdens de Mingperiode een wijn werd gemaakt die bij de keizers zeer geliefd was, wordt ook nu nog wat wijn geproduceerd.

In de jaren ’70 zette de Rémy-Martingroep met de Chinese regering buiten Tiensin een gezamenlijke onderneming op om van Muskaat-druiven een wijn te fabriceren die de naam ‘Dynastie’ kreeg. Jaarlijks worden hier 15 000 tot 18 000 kistjes geproduceerd. Een andere wijn die men veel in China vindt is ‘De Grote Muur’.

Rijstwijn

Deze traditionele Chinese drank wordt verkregen door het laten gisten van rijst of gierst, die rijk zijn aan gluten en waar suiker aan wordt toegevoegd. Deze rijstwijnen kunnen een nogal variërend bouquet hebben en hun alcoholgehalte ligt tussen de 6° en 9°. Ze zijn genoemd naar de stad Shaohsing in de provincie Chekiang, waar men ten tijde van de Strijdende Staten (430-221 v.Chr.) wijn produceerde. Hun alcoholgehalte varieert van 15° tot 19° en hun suikergehalte bedraagt soms wel 20%. De rijstwijn wordt in heel China gedronken, maar vooral in de provincies langs de Yangtse. De bekendste merken zijn Yen Hung, Shan Niang, Chia Fan, Hsiang Hsueh en Hua Tiao. Fukien Loh Chiu en Mi Lao Chiu zijn eveneens 2 rijstwijnen die in de provincie Shantung van gele rijst worden gemaakt.

Gedistilleerd

In China wordt ook eau-de-vie van wijn gemaakt, maar het is niet de meest typische gedistilleerde drank. De van graan gemaakte eaux-de-vie zijn in China het populairst. Ze heten pai chiu en verwierven grote populariteit tijdens de Yuan Dynastie (1280-1368). Ze worden gemaakt van granen, waar gisten en suiker aan worden toegevoegd zodat ze gaan gisten. De beroemdste van deze dranken is de vurige Mao-t’ai, die wordt gefabriceerd in de stad die dezelfde naam draagt, in de provincie Kweichow in Zuidwest-China. Mao-t’ai wordt gemaakt van gedistilleerde gierst en tarwe en heeft over het algemeen een behoorlijke tijd nodig om tot volle rijpheid te komen; hij wordt meestal bij bijzondere gelegenheden gedronken en heeft een alcoholgehalte van 53° of meer.

Een andere beroemde pai chiu is Fen Chiu, die wordt geproduceerd in Sing Hua, een plaatsje bij de stad Fen in de provincie Shansi. Deze drank wordt gemaakt van gedistilleerde gierst, tarwe en bonen. Het is een geurige eaude-vie met een heldere en levendige smaak.

Andere bekende Chinese sterke dranken zijn ten slotte Ta Chu uit Szechwan, Si Fen uit Shensi en Wu Liang Yu, eveneens uit Szechuan.