Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Wachter

betekenis & definitie

Wachter, wat is er van de nacht? hoe staan de zaken ervoor?

In het bijbelboek Jesaja wordt over de landstreek Edom geprofeteerd: ‘Men roept tot mij uit Seïr: Wachter, wat is er van de nacht? Wachter, wat is er van de nacht? De wachter zegt: Morgen komt, maar ook nacht; als gij vragen wilt, vraagt, komt dan terug’ (Jesaja 21:11-12, NBG-vertaling). Een wachter moest vanaf zijn plek op een stadsmuur waarschuwen bij onheil en bij brand e.d. Nu vinden we de uitroep vooral in literaire taal. De NBV gebruikt in Jesaja 21:11 minder archaïsche taal: ‘Wachter, hoe lang nog duurt de nacht?’

Bijbelcitaat: Liesveldtbijbel (1526), Jesaja 21:11. Hi roept tot my wt Seir, wachtere wat ist vander nacht? wachtere, wat ist vander nacht? (De Statenvertaling (1637) heeft als eerste: isser i.p.v. ist.)

Gebruiksvoorbeeld: Als hij [Komrij] fulmineert tegen de ‘couveuses vol pipettenpoëzie en reageerbuisjesproza’ roept hij vertwijfelt uit: ‘Wachter, wat is er van de nacht? Het is of je met een gigantische trompet staat te roepen op de punt van een schiereiland.’ (Het Parool, 29-7-1978)

Gebruiksvoorbeeld: De mens die waar zijn dode slaapt / de anderen zachtzinnig weert, / opdat de liefste niets geschiedt; / en zwijgt, en binnengaat wanneer / waar het met bloemen is verfraaid / de schroeven worden aangedraaid, -- / om hèm heb ik mij afgevraagd / zo làng ik leef, en altijd weer, / mij afgevraagd waarom gij niet / -- wachter, wat is er van de nacht? -- / komt en uw engelen ontbiedt. (I. Gerhardt, De zomen van het licht, 1983, p. 59)