Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Koninkrijk

betekenis & definitie

Koninkrijk der hemelen, hemel; (fig.) volmaakte toestand.

Matteüs is de auteur bij wie Jezus de hemel als koninkrijk der hemelen (in deze vorm in de oudere vertalingen) voorstelt, bijvoorbeeld in zijn zaligsprekingen, waar hij als beloning deze volmaakte verblijfplaats in het vooruitzicht stelt aan eenvoudige en arme mensen (zie ook onder Zalig). Anderzijds ontzegt hij ieder die zich niet aan zijn opvattingen houdt, de toegang tot dit koninkrijk. Het koninkrijk der hemelen wordt ook nu nog vooral genoemd als beloning voor een vrome levensstijl of voor goede werken. Het volgende citaat is een vrij directe verwijzing naar de zaligsprekingen: ‘Dromen, jongens! Als we wakker worden, zien we wel verder. Derzulken is het koninkrijk des hemels’ (J. de Hartog, De buitenboei, 1994).

Bijbelcitaat: Deux-Aesbijbel (1562), Matteüs 5:20. Want ick segghe v dat, ten zy dat uwe gherechticheyt oueruloediger zy dan der Schriftgeleerden ende Phariseen, so en sult ghy int Koninckrijcke der Hemelen niet komen.

Gebruiksvoorbeeld: Maar zonder gekheid, dacht hij, wat ben ik gekweld in mijn jeugd om het koninkrijk der hemelen te beërven. (J. Wolkers, Alle verhalen, 1981, p. 70)

Gebruiksvoorbeeld: ’t Was in feite ook onbelangrijk wat er nu precies al of niet in dat boek stond. Belangrijk was wat Clemens ervan maakte. Hij moest begrijpen dat hij de verloren parel nooit terug zou vinden. Maar de hoop op het koninkrijk der hemelen mocht hij zich niet ontzeggen. -- Het koninkrijk der hemelen... wat bedoel je daar dan mee? -- Daarmee bedoel ik een zekere sereniteit die je leven zeer zou kunnen vereenvoudigen. (W.F. Hermans, Uit talloos veel miljoenen, 1989 (1981), p. 277)

Gebruiksvoorbeeld: Ik zie de pelgrim zich voortslepen vijfhonderd jaar geleden, op z’n bloedende knieën voorwaarts naar Santiago, menend dat hem zo het Koninkrijk der hemelen zou toevallen. (NRC, 7-7-1999, p. 26)