Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Gedachte

betekenis & definitie

Op twee gedachten hinken, niet kunnen kiezen tussen twee mogelijkheden; twee tegengestelde meningen zijn toegedaan.

In de meeste vertalingen staat op deze bijbelplaats: aan twee zijden mank gaan of hinken (hinken in de betekenis: ‘mank gaan, kreupel zijn’), een uitdrukking die ook uit andere bronnen bekend is en eveneens in de Kanttekeningen in de Statenvertaling bij Genesis 31:53 zo gebezigd wordt. De betekenis daarvan is: ‘in twee opzichten tegelijkertijd tekortschieten’. Dat de Statenvertaling vertaalt met gedachten en zo een geheel andere uitdrukking creëert, berust op een figuurlijke interpretatie van de letterlijke Hebreeuwse tekst waarin over ‘krukken’ (hulpmiddel van kreupelen) gesproken wordt. Men legde de zin uit als: ‘twee verschillende opvattingen tezelfdertijd aanhangen’ en verving de letterlijke weergave deels door de figuurlijke. In deze vorm is de uitdrukking nu nog bekend.

In de bijbel is de uitdrukking te vinden in een uitspraak van de profeet Elia die aan de Israëlieten de vraag stelt: ‘Hoe lange hinckt ghy op twee gedachten?’ (in de bewoordingen van de Statenvertaling, 1637), gevolgd door de keuze die zij moeten maken: ‘Indien de HERE God is, volgt hem na; maar indien het de Baäl is, volgt hem na’ (1 Koningen 18:21).

Bijbelcitaat: Statenvertaling (1637), 1 Koningen 18:21. Doe naederde Elia tot den gantschen volcke, ende seyde: Hoe lange hinckt ghy op twee gedachten?

Gebruiksvoorbeeld: Ik geef nu in beginsel aan dat ik het in ons staatsbestel een volstrekt logisch gevolg van een gedifferentieerde benadering vind als wij spreken over de gemeentelijke autonomie. In die zin vind ik het telkens hinken op twee gedachten, als wij eerst alles centraal willen regelen en vervolgens willen decentraliseren. (Tweede Kamer, nov. 1995)

Gebruiksvoorbeeld: Flobbe slaagde er in de spelers voor zijn ideeën te winnen. ‘Al zijn er nog regelmatig momenten dat de groep op twee gedachten hinkt. Dat heeft te maken met het verleden. IJhorst heeft altijd een defensief ingestelde ploeg gehad. Ze zijn het niet gewend op de helft van de tegenstander te spelen. Bij een 1-0 voorsprong zie je ze daarom twijfelen. Doorgaan of consolideren?’ (Meppeler Courant, jan. 1995)