Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Gebruikswaarde

betekenis & definitie

(1) De objectieve g. is de eigenschap van een goed een technische prestatie te kunnen leveren. De objectieve g. wordt gemeten in technische eenheden.

Zo spreekt men van de voederwaarde van veevoeder, de kiemkracht van zaden, de calorische waarde van voedingsmiddelen, de fokwaarde van vee en bemestingswaarde van stalmest.Hiertegenover staat de subjectieve g. Dit is de betekenis, die een goed heeft voor de behoeftebevrediging van een bepaald persoon.

Obj. g. en subj. g. behoeven niet samen te gaan. Een kwakzalversmiddel heeft geen obj. g.. maar kan wel subj. g. hebben; een bril heeft wel obj. g., maar heeft voor een blinde geen subj. gebruikswaarde.

(2) De g. van grond is de waarde, die de grond heeft in zijn huidige bestemming. Deze waarde wordt bepaald door kapitalisatie (z. Kapitaliseren) van de netto-pachtwaarde van de grond. Hiertegenover staal de ruilwaarde: de waarde van de grond bij verkoop. de ruilwaarde kan afwijken van de gebruikswaarde.

(3) De g. van zaad is een technische term bij de beoordeling van een partij zaaizaad. Zij wordt berekend uit 3 factoren, de zuiverheid, de schadelijke onzuiverheid en de kiemkracht van de betreffende partij, volgens de formule:

(% zuiv. X % kiemkr.) : 100 - 3 X % schad. onzuiv.

Wanneer b.v. de zuiverheid van een partij zaaizaad 98,8% is, de kiemkracht 92% en de schadelijke onzuiverheid 0,4 % is de g.

(98,8 x 92) : 100 - 3 x 0,4% = 90% (afgerond).

Een hoge g. waarborgt een goede zuiverheid en kiemkracht en geringe bezetting met onkruidzaden. De g. is langzamerhand een algemeen gebruikte maatstaf geworden voor een gedeeltelijke beoordeling van de zaadkwaliteit; echter worden hierbij zeer voorname factoren voor de waardebepaling, zoals rasechtheid, herkomst, gezondheidstoestand, vochtgehalte enz. buiten beschouwing gelaten.