Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Gebruikswaardebepaling

betekenis & definitie

Bij koe (melk), schaap (wol), kip (eieren) wordt meestal gesproken van productiecontrole. Bij paarden is de term g. meer gebruikelijk.

Men verstaat hieronder de vaststelling van de waarde van het paard als trekdier in de landb. en het is dus heel iets anders als de fokwaardebepaling, waarbij het gaat om de waarde van het dier als fokdier, dus als ‘producent’ van nakomelingen.De gebruikswaarde van het paard is vooral afhankelijk van de kracht, die het dier kan ontwikkelen. Verder van zijn uithoudingsvermogen, het temperament, de gewilligheid, de ‘handigheid’ enz. terwijl zijn voedsel benutting hierbij eigenlijk ook een rol speelt.

Langer dan bij de andere landbouwhuisdieren is men bij paarden van oordeel geweest, dat de exterieurbeoordeling voldoende inzicht gaf in de gebruikswaarde. Nog heel veel paardengebruikers en -fokkers huldigen dit standpunt, maar steeds meer gaat men toch een nadere omschrijving der gebruikswaarde als aanvulling op de extericurkeuring als onontbeerlijk beschouwen. Men kan daartoe twee wegen bewandelen. De ene komt hierop neer, dat men de paarden geregeld en gedurende lange tijd in hun werk observeert en daarna voor de geleverde prestatie punten geeft. Het nadeel van deze methode is, dat deze punten volkomen subjectief tot stand komen en dus onderling niet vergelijkbaar zijn.

De andere methode is die van de meting der geleverde prestaties. Dit kan geschieden met de remrosmolen van VISSER, met een dynamometer, die men tussen het te trekken werktuig en het paard aanbrengt en waarvan er verschillende in de handel zijn of met een tentwagen zoals deze o.a. in Ned., Duitsl., Zwitserl, en Finl. worden gebruikt. Deze apparaten geven de kracht aan waarmee getrokken wordt. Door meting van de afgelegde weg en de daarvoor benodigde tijd kan men dan het arbeidsvermogen berekenen.

Een moeilijkheid blijft voorlopig nog de bepaling van de vermoeidheidsgraad van het paard na afloop van de proef.

< >