Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Esters

betekenis & definitie

noemt men die koolstofverbindingen, welke door hydrolyse in een alcohol en een zuur zijn te splitsen. Men kan de volgende groepen onderscheiden :

(1) e. afgeleid van een anorganisch zuur, b.v. dibroomaethaan (C2H4Br2) en glycerol-trinitraat (C3H5(NO2)3), het explosieve bestanddeel van dynamiet;

(2) e. afgeleid van organische zuren. De e. van lagere alcoholen en vetzuren, welke o.a. in aetherische oliën voorkomen, zijn kleurloze vloeistoffen met neutrale reactie en vaak zeer aangename geur. Sommige worden gebruikt voor de kunstmatige bereiding van vruchtenessences. E. van hogere alcoholen en eenbasische vetzuren zijn bestanddelen van de natuurlijke wassen; die van meerwaardige alcoholen en vetzuren komen voor in oliën en vetten en in fosfatiden.

E. kunnen volgens verschillende methoden worden gesynthetiseerd. De meest toegepaste methode is het laten inwerken van alcohol op het te veresteren

zuur bij aanwezigheid van zwavelzuur of zoutzuur als katalysator: b.v.

aethanol + azijnzuur (zuurstof) ⇆ aethylacetaat (zuurstof)

De hydrolyse van e. laat zich uitvoeren door de e. met een overmaat water bij aanwezigheid van een base of een enzym (esterase) als katalysator te behandelen. Bij de hydrolyse van vetten ontstaan naast glycerolzouten van vetzuren (= zepen); vandaar dat men de vethydrolyse en i.h.a. de hydrolyse van e. verzeping pleegt te noemen.