de werken en maatregelen, welke blijvend, althans voor een reeks van jaren de gebruikswaarde van de grond vergroten. In Aed. rekent men tot de c.: regeling van de waterhuishouding (waterkering, waterafvoer, watertoevoer, tegengaan van waterverontreiniging en verzilting), grondverbetering (ontginning en herontginning), verbetering van de verkaveling (ontsluiting door wegenaanleg, ruilverkaveling, herverkaveling) en landaanwinning (inpoldering).
Cultuurtechnische werken vergroten doorgaans het voortbrengend vermogen van de grond. Een werk als wegenaanleg verhoogt de gebruikswaarde, zonder van directe invloed op het voortbrengend vermogen te zijn.Cultuurtechnische maatregelen zijn b.v. waterstandsverlaging, waardoor het voortbrengend vermogen van de grond wordt vergroot, en perceelsruil,
waardoor de gebruikswaarde van de betrokken gronden vooruitgaat.
Het woord c. heeft eerst in de laatste tientallen jaren ingang gevonden. Voordien sprak men van grondverbetering, ook wel van (a)melioratie.
De beoefening van de c. is reeds zeer oud. De lage gronden in het W. en het N. van Ned. hebben dank zij inpoldering, ontwatering en verkaveling hun eerste gebruikswaarde gekregen. Op de zanden veengronden ging ontginning aan het gebruik vooraf. De belangrijkste cultuurtechnische activiteit speelt zich thans af in de IJselmeerpolders en in de ruilverkavelingen op het oude land. Verbetering van de waterafvoer en ontginning hebben vrijwel hun beslag gekregen, watervoorziening en herontginning nemen een steeds groter plaats in. Lange tijd zijn de c. aangelegenheden bij onderzoek, onderwijs en voorlichting niet zelfstandig behartigd.
De Ned. Heide Maatschappij heeft in 1913 een opleiding voor middelbare cultuurtechnische krachten ingesteld. Sedert 1935 is de cultuurtechnische voorlichting aan de Cultuurtechnische Dienst opgedragen. In 1942 is bij het hoger landbouwonderwijs de c. als afzonderlijke studierichting in het programma opgenomen. Terzelfdertijd werd bij de Cultuurtechnische Dienst een afdeling voor cultuurtechnisch onderzoek gevormd. Cultuurtechnische werken worden doorgaans uitgevoerd in opdracht van grondeigenaren en boeren (drainage, herontginning), waterschapsbesturen (afwateringswerken), plaatselijke commissies voor ruilverkaveling, of ontginningsmaatschappijen (grote ontginningen). Bij de uitvoering, waarvoor liet Rijk veelal belangrijke subsidies verstrekt, nemen de cultuurmaatschappijen een grote plaats in.