Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 07-09-2023

trein

betekenis & definitie

1) (2005) (politie/ onderwereld) serieverkrachting. Ook wel gangbang of ploegen*.

• (Elsevier, 17/12/2005: Van aanlopen tot zwijntjesjager)
• (Paul Van Hauwermeiren: Bargoens zakwoordenboek. 2011)
• (Paul van Hauwermeiren: Bargoens. Vijf eeuwen geheimtaal van randgroepen in de Lage Landen. 2020)

2) (1977) (wielr.) achter elkaar rijdende renners. De blauwe trein: benaming voor de koppels in de zesdaagse.

• (Walter de Clerck: Nijhoffs Zuidnederlands Woordenboek. 1981)
• Jelle was de proloogspecialist en moest meerijden in de trein voor Van Poppel. (Vrij Nederland, 20/01/1990)
• Voorbeelden van woorden die (vrijwel) enkel in het dialect gebruikt worden zijn arrivée (‘finish’), délégué (‘wedstrijdcommissaris’), interclub (‘interclubwedstrijd’), domestiek (‘knecht, renner die rijdt in dienst van een andere renner’), slag (‘een samenwerking van renners om de kansen van een concurrent te breken’ Dewitte 1991: 75), trein (‘ontsnapping’), koersebaai (‘tricot’), een gat toerijden (‘een kloof tussen verschillende renners overbruggen’), derbij komen (‘inhalen’). (Taal en Tongval. Jaargang 49. 1997)
• Hij werd op vijfhonderd meter van de streep gepasseerd door het treintje van Katusha en kreeg een kwak van Alexander Kristoff, een Noor die elke dag een peloton zeehondjes doodknuppelt voor zijn ontbijt. (Thijs Zonneveld: Het Panini-album. 2018)

3) (1986) (wielr.) ploeg.

• Sebastian Coe (326) geeft leiding aan de Engelse trein. (de Volkskrant, 29/08/1986)
• Je zou denken dat de Duitsers er wel op getraind waren om in een treintje te rijden, zoals het in wielerjargon heet. (P.F. Thomése: Het Bami-schandaal. 2012)

4) (1991) (lesbotaal) zwaargebouwde, stoere lesbo. Syn.: dijk*.

• (Hanneke Kunst en Xandra Schutte: Lesbiaans, Lexicon van de Lesbotaal. 1991)

5) (19e eeuw) (Ned-Indië, sold.) zie citaat.

• Een merkwaardig feit is dat het KNIL, ondanks een lange traditie van expedities, geen vaste, professionele transportdienst in zijn formatie had. De ‘trein’, zoals de transportdienst werd genoemd, moest ellte keer opnieuw worden samengesteld. Als men bedenkt wat er allemaal moest worden vervoerd: mannen, paarden, uitrusting, munitie, vivres, brandstof, verpleeg- en geneesmiddelen, een veldhospitaal, geniewerktuigen, kookketels en destilleerapparaten, tenten, bouwmaterialen, dekens, kleding, om het belangrijkste te noemen, dan vereiste dit een niet geringe logistieke inspanning, die ellte keer weer geleverd moest worden door mannen die daarin niet geoefend waren en die niet konden beschikken over systematische routine en ervaring. De trein werd geleid door een paar officieren en onderofficieren en de bemanning bestond uit dwangarbeiders. (Fred Lanzing: Soldaten van smaragd. Mannen, vrouwen en kinderen van het KNIL 1890-1914. 2005)

6) (2015) (interventieteams) (steeds verkleinvorm) interventiespecialisten die in een aanééngesloten rij een pand binnendringen.

• Eindeloos oefenen de interventiespecialisten het ‘treintje’. Als ze in het volslagen donker een ingewikkeld gebouw moeten uitkammen, schuifelen ze dicht achter elkaar in een rij naar binnen. De voorste man opent zo nodig het vuur. (Elsevier, 24/01/2015)

7) (2006) (steeds verkleinvorm) (politie) zie citaat.

• In de verte doemen de wagens op die in politiejargon te boek blijken te staan als 'het treintje'. "Overal waar wij komen zie je steeds hetzelfde: Essent, de politie, een slotenmaker en het regionale ruimingsbedrijf Kusters uit Eindhoven", somt Theo Copper van anti-drugsteam Courage van het district Bergen op Zoom op. Het 'treintje' rijdt in dit geval over een weggetje in het buitengebied van Wouw. De politie heeft een tip gekregen over een hennepkwekerij in een schuur bij een boerderij. De luxaflex is grotendeels naar beneden en getik tegen de ruiten blijft onbeantwoord. Een rondje over het erf leert dat er vier grote schuren en loodsen staan. Bij twee ervan kan door de ramen naar binnen gekeken worden. Bij nummer drie en vier hebben pottenkijkers geen kans. Maar rondsnuffelen heeft toch ook hier zijn nut. (BN/DeStem, 30/03/2006)

8) (2016) (steeds verkleinvorm) (pol.) zie citaat.

• Zelf noemen ze het een treintje. Fractievoorzitters in de Tweede Kamer die achter elkaar een politieke tegenstander lastigvallen met interrupties. (Vrij Nederland, 23/04/2016)
• De D66-leider is nog wel vaak de machinist in de ‘treintjes’ aan de interruptiemicrofoon. (Vrij Nederland, 23/04/2016)