is de naam van een tweetal algemene inheemse roofdiertjes uit de familie der marterachtigen (Mustelidae). De grote wezel of hermelijn (Mustela erminea) heeft een vrij klein (2230 cm; staart 8-12 cm), zeer slank, rolrond lichaam en korte poten met scherpe klauwen. De zomervacht is op de rugzijde bruinrood, aan de buikzijde geelwit, met een regelmatige demarcatielijn; ’s winters is de pels wit, behoudens de staartpunt, die zwart blijft.
De hermelijn is verspreid over geheel Europa en een groot deel van Azië. Hij leeft langs bosranden en in bosschages, waar hij onder heggen, houtmijten, in mollennesten of holle bomen huist, ’s Winters houdt hij zich gaarne op bij boerderijen. De roltijd valt in Febr.-Mrt; de 4-7 jongen worden in Mei-Juni geworpen. De levensduur bedraagt 5-7 jaren.De hermelijn beweegt zich springend en galopperend voort; ook kan hij goed klimmen en zwemmen. De leefwijze is vnl. nachtelijk. De prooidieren (muizen, ratten, konijnen, hazen, vogels) worden op de hals besprongen. Door de felle jachtdrift kan het dier in het jachtveld grote schade aanrichten; het is echter zeer nuttig door het vervolgen van kleine knagers. De vacht van de inlandse hermelijnen is veel minder waard dan die van de exemplaren uit noordelijker streken, daar zij nooit zuiver wit wordt.
Even algemeen, maar veel talrijker is de kleinere gewone wezel (Mustela nivalis), die 15-23 cm lang wordt (staart 4-6,5 cm) en in uiterlijk, leefwijze, voedsel en verspreiding veel op de hermelijn gelijkt. De demarcatielijn is echter onregelmatig, de staart relatief kleiner en zonder zwarte pluim. In Nederland en België wordt deze soort ’s winters niet wit, in koudere streken wel. Zij klimt niet en zwemt zelden. De wezel komt wat meer in het open veld en zelfs tot in de bebouwde kommen. De roltijd valt hoofdzakelijk in Mrt-Apr.; de jongen worden na een draagtijd van 5-6 weken geboren.
De levensduur is 4-6 jaren. Verwante soorten leven in Noord-Amerika en Azië.
DR A. SCHEYGROND
Lit.: A. E. Brehm, Tierleben 12, Säugetiere 3 (Leipzig - Wien 1915); M. A. IJsseling en A. Scheygrond, De zoogdieren van Nederland (Zutfen 1950).
