zeevaarder, Deen van geboorte (Horsens, Jutland 1680 - Beringeiland 19 Dec. 1741), die in Russische dienst grootse exploratietochten gemaakt heeft in Siberië en de zeeën ten O. en N. daarvan. Bering was uit een eenvoudig vissersgezin afkomstig en ging reeds vroegtijdig naar zee.
Op ruim 20-jarige leeftijd nam hij dienst in de Russische marine. In 1725 belastte Peter de Grote hem met de leiding van de „Grote Noordelijke Expeditie”, een onderneming van gigantische afmetingen, welke uit twee gedeelten bestond, de expeditie van I725~’30 en die van 1733—’42. Het doel der onderneming was veelomvattend. Uitgemaakt moest worden of Azië en Amerika verbonden waren, dan wel zoals Desjnew* op grond van zijn tocht van 1648 volhield, door een straat waren gescheiden. Bovendien moest Siberië worden doorkruist en geëxploreerd. In totaal duurde deze zeer kostbare onderneming (in omvang tot nu toe slechts door de recente Amerikaanse expedities naar de Zuidpoolstreken geëvenaard) meer dan 16 jaar; vele mensenlevens gingen er bij verloren.Expeditie 1725-’30.
Op 2 Febr. 1725 vertrokken 500 man uit St Petersburg, o.w. smeden, timmerlieden, scheepsbouwers en zeilmakers, met een grote uitrusting; de karavaan telde talloze wagens en 800 paarden. De route ging grotendeels via de grote rivieren van Siberië, met behulp van tientallen zelf gebouwde boten. Eind Sept. 1726 bereikte Bering met een deel der expeditie Ochotsk (oostkust van Siberië) waar het eerste zeeschip, de „Fortuna” werd gebouwd, dat de mannen en uitrusting (ook de andere afdelingen waren inmiddels gearriveerd) naar Kamsjatka overbracht. Hier was het schip „Gabriel” in de zomer van 1728 gereed, zodat Bering na ± 3 J jaar voor zijn tocht naar het N. met beide schepen kon vertrekken. De Oostkaap, Siberië’s noordoostelijkste punt, werd gerond, enkele honderden kilometers langs Siberië’s noordkust gevaren, waarmede Desjnew’s waarnemingen bevestigd werden en het bestaan van een straat tussen Azië en Amerika, thans algemeen bekend als Beringstraat, bewezen was.
De eigenlijke „Grote Noordelijke Expeditie” onder Bering was nog veel grootser opgezet dan zijn eerste onderneming en had geen geringere taak dan de volledige opneming van de Russische en Siberische kust van Archangel tot Japan, het verkennen van de kust van Amerika en de Arctische zeeën, benevens het verzamelen van zoveel mogelijk gegevens over Siberië. Zijn gehele oude staf ging mede, naast vele nieuwe officieren en 600 manschappen, bovendien een uitgebreide wetenschappelijke staf met een omslachtige uitrusting. De expeditie, 1 Febr. 1733 uit St Petersburg vertrokken, werd in enkele afdelingen gesplitst.De verschillende tochten duurden jaren; Bering’s medewerkers bereikten met de kaartering van de Siberische kust prachtige resultaten en verzamelden talrijke waardevolle gegevens; scheurbuik, koude en ontberingen maakten echter vele slachtoffers. Bering zelf kon zijn eigen hoofdtocht pas in Juni 1741 beginnen, toen hij op zijn schip de „St Petrus”, samen met de „St Paulus” de oostkust van Kamsjatka verliet op zoek naar de kust van Noord-Amerika. Nadat de schepen uitelkaar waren geslagen, raakte Bering de koers kwijt en kwam met een uitgeputte en reeds sterk door scheurbuik gedunde bemanning ten slotte op een onbewoond eiland terecht, het tegenwoordige Beringeiland (ten O. van Kamsjatka). Hier stierven nog meer mensen aan scheurbuik en ook de sterk verzwakte Bering gaf hier op 19 Dec. 1741 de geest. De rest der bemanning voedde zich met wilde dieren, bouwde van het wrak van hun schip een boot en bereikte in 1742 Kamsjatka.
K. W. L. BEZEMER
Lit.: F. A. Golderen Leonhard Stejneger, Bering’s Voyages, An Account of the Efforts of the Russians to Determine the Relation of Asia and America, 2 din (New York 1922-1925).
