Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SMEDEN

betekenis & definitie

is het vervormen van metalen in plastische toestand met behulp van hamer of pers. Men smeedt meestal bij hoge temperatuur, omdat daarbij de vloeigrens sterk is gedaald.

De gunstigste smeedtemperatuur is afhankelijk van het materiaal: koolstofarm staal smeedt men bij 900 à 1200 gr. C.Men kan bij het smeden:

1. rekken, d.w.z. vergroten van de lengte van het stuk, onder gelijktijdige verkleining van de doorsnede;
2. stuiken, d.w.z. de doorsnede vergroten onder gelijktijdige verkorting van het stuk;
3. kloven, d.w.z. inhakken van een stuk, meestal om daarna de einden verder te bewerken;
4. buigen;
5. vuurlassen, d. i. op elkaar hameren van twee delen in deegachtige (hoog verhitte) toestand, zodat één geheel ontstaat. Bij het handsmeden gebruikt men een aambeeld, (smeed-)hamers, schrootbeitel, koudbeitel, stokbeitel, inzetijzer, inneemijzer, zethamer, vlakhamer, warmdoorslag, zadels, tangen waarvan men de bekken bij het werkstuk aanpast, ruwe speermaten en andere kalibers, etc. Bij het machinaal smeden wordt gebruik gemaakt van machinale hamers. Bij het smeden in matrijzen worden tweedelige vormen, de zgn. matrijzen, gebruikt, eventueel gevolgd door een afbraammatrijs om de braam, die op de scheiding van boven- en ondermatrijshelft is ontstaan, te verwijderen. Het verhitte materiaal wordt min of meer voorbewerkt tussen de matrijshelften gelegd, die daarna op elkaar geslagen worden, meestal met een machinale hamer.

< >