Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

VINVIS

betekenis & definitie

is de naam van grote walvissen, die tot de familie der Balaenopteridae behoren. Zij hebben een vrij slank lichaam, smalle toegespitste borstvinnen en achter op de rug een kleine vetvin; de huid van de keel en het voorste deel van de buik heeft (20-100) vrij diepe, evenwijdige groeven, die verwijding van de mondholte mogelijk maken.

De speklaag (5-20 cm) is dunner dan die van de echte walvissen [Balaenidae'). Vinvissen komen in alle wereldzeeën voor, in het bijzonder aan de Antarctis. Hun voedsel bestaat uit plankton en vis. De levensduur wordt wel op 20 jaar geschat. De snelheid bedraagt bijna 50 km per uur.De grootste soort, tevens het grootste recente zoogdier, is de blauwe vinvis (Sibbaldus musculus), die meer dan 30 m lang en 150 000 kg zwaar kan worden. Voor de walvisvaart is deze soort, die gemiddeld 70-80 barrels traan levert, van het grootste belang. De blauwgrijze gewone vinvis (Balaenoptera physalus) wordt ruim 20 m lang en 60 000 kg zwaar. Van deze soort zijn sinds 1306 in Nederland 45 exemplaren aangespoeld. Het voedsel bestaat vnl. uit haringen. Ook de donkergrijze dwergvinvis (B. acutorostrata), die 8-10 m lang en 10 000 kg zwaar kan worden, is verscheidene malen op de Nederlandse kust gestrand (20 gevallen sinds 1306).

De zwarte Noordse vinvis (B. borealis) wordt 15-16 m lang en 45 000 kg zwaar. Een enkel strandingsgeval is van de Nederlandse kust bekend (1811). De korte, gedrongen bult rug (Megaptera novae angliae) werd vroeger ook in de Noordzee gejaagd. Het dier heeft zeer lange borstvinnen, wordt 10-15 m lang en tot 45 000 kg zwaar.

DR A. SCHEYGROND

Lit.: R. C. Andrews, The Sei Whale, Balaenoptera borealis (Mem. Am. Mus. Nat.

Hist. N.S. 1, 6,1916); N. A. Mackintosh & J. F. G.

Wheeler, Southern Blue and Fin Whales (Disc. Rep., 1, 1929); L. H. Matthews, The Humpback Whale, Megaptera nodosa (Disc. Rep., 17,1937); Idem, The Sei Whale, Balaenoptera borealis (Disc. Rep., 17,1938); N.

A. Mackintosh, The Southern Stock of Whalebone Whales (Disc. Rep., 22, 1942); C. F. Feltmann en W. Vervoort, Walvisvaart (Gorinchem 1949); M.

A. IJsseling en A. Scheygrond, De zoogdieren van Nederland (Zutfen 1950).

< >