Pools schrijver (Zarczyce 3 Juni 1700 - Warschau 3 Aug. 1773), trad op jeugdige leeftijd in de orde van de Piaristen, waarvan hij in 1741 de provinciaal voor Polen werd. Konarski, opgegroeid in de periode waarin zijn land zijn diepste politiek en cultureel verval kende, en die grote studiereizen had gemaakt, durfde te zien en te zeggen hoezeer de Poolse instellingen en cultuurtoestanden vervallen waren.
Hij nam op zich om op buitengewoon methodische wijze bijna al de elementen tot de nodige herleving voor te bereiden. Inzake onderwijs stichtte hij (1741) het Collegium Nobilium te Warschau, dat voor het eerst het feitelijke monopolie van de Jezuïeten op het gebied van het middelbaar onderwijs brak. Hij stelde de barokke wijdlopigheid en de oratorische woordenvloed van de „sarmatische” stijl aan de kaak in De emendandis eloquentiae vitiis (1741) en gaf zelf het voorbeeld van een rationeel en beheerst werk in zijn tragedie in Franse trant, Epaminondas (1756). Inzake politiek bewees hij de nadelen van het liberum veto in zijn meesterwerk, het tractaat O skutecznym rad sposobie (Over de manier om raadgevingen te verwezenlijken, 4 dln 1760-1763). Jong had hij in chronologische volgorde de talloze door de Landdagen uitgevaardigde wetten en besluiten verzameld in zijn Volumina Legum, I-VI, 1732-1739. Op al deze gebieden heeft Konarski de logische, ontledende en critische geest doen zegevieren,PROF. DR C. BACKVIS
Bibl.: O skutecznym rad sposobie (nieuwe uitg., Warszawa 1923); Wybor pism (Kraków 1921, uitgekozen werken).
Lit.: Konopczynski, St. K. (Warszawa 1926) ;W.J. Rosé, Reformer of Education in XVIIIth Cent. Poland S. K. (London 1929).
