is de verzamelnaam voor vulkanische glassoorten, die gewoonlijk zwart zijn en soms sferolitische ontglazingsverschijnselen vertonen, die in bepaalde gevallen tot een gelaagde structuur kunnen voeren. Het gesteente bezit een glanzende, schelpachtige breuk.
De scheikundige samenstelling is veelal die van zure uitvloeiingsgesteenten, zoals lipariet en trachiet, maar kan daar ook van afwijken. Als vulkanisch glas is het gesteente een plotseling afgekoelde lava, waarin nog vulkanische gassen zijn opgelost. Door sterke verhitting verandert obsidiaan in puimsteen, omdat het gas dan uit het weke glas ontsnapt en gasbellen vormt. Puimsteen is dus een schuim van vulkanisch glas. Beide gesteenten bestaan soms uitsluitend uit glas, terwijl in andere gevallen microlieten er in optreden en soms kleine kristallen (veldspaat en pyroxeen).
