een van de voornaamste Russische Zwarte-Zeehavens, gelegen in het Kaukasusgebied in de Krasnodar Kraj, telt ca 96 000 inw. De stad is de voornaamste cementproducente van de Sovjet-Unie.
Via de aan de Tsemes Baai gelegen haven worden tarwe uit het Koeban- en het Wolgagebied en hout en olie verscheept. Ten W. van de stad ligt het bekende champagne leverende gebied van Abrau-Dijurso; in het Z.O. en N.W. de recreatie-oorden Kabardinka, Gelendsjik en Anapa. Noworossijsk werd in 1838 op de plaats van de door de Russen vernielde Turkse vesting Soesjoek Kale gesticht.
