Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

NADIR

betekenis & definitie

Sjah van Perzië (Chorassan 1688 vermoord te Fathatad 20 Juni 1747), trad bij de stadhouder van Chorassan in militaire dienst, maar plaatste zich aanstonds aan het hoofd van een bende getrouwen, met wier hulp hij de door de Afghaanse invasie terzijde geschoven rechtmatige erfgenaam van de troon, sjah Tahmasp II, voor het oog weder in zijn rechten herstelde, maar zich zelf met het regeringsbeleid belastte. Hij onttroonde in 1732 de sjah, maakte zich in naam van de jonge sjah Abbas III van het regentschap meester en opende een veldtocht tegen de Osmaanse Turken, die hij bij Akderbend (1733) en bij Eriwan (1735) versloeg.

Na de dood van Abbas (20 Mrt 1736) werd hij door de groten van het rijk tot sjah uitgeroepen. Nadat de grenzen van het vroegere Safawiedenrijk hersteld waren, begon in 1738 Nadir’s beroemde veldtocht tegen Indië; in 1739 werd Delhi op de groot-mogols veroverd. In de jaren hierop ondernam hij nog vele veldtochten naar het N.O. en N.W., doch zijn bewind wist hem niet een blijvende populariteit te verschaffen. Op aanhitsing van zijn neef Ali Koeli-Khan werd hij vermoord.Lit.: Mortimer Durand, Nadir Shah (London 1908).

< >