is de techniek van het opwekken, het meten en het gebruik van hoge electrische spanningen, dus van spanningen boven 500 V tot tegenwoordig ca 5 000 000 V. Hiertoe behoort dan ook het fabriceren van de daartoe benodigde machines en apparaten.
Bij hoge spanning kan met een betrekkelijk kleine stroomsterkte toch een groot electrisch vermogen worden geleverd: met betrekkelijk dunne koperdraden of kabels kan de energie over grote afstanden worden getransporteerd met betrekkelijk weinig spanningsafval en weinig verlies. Men kan hierbij gaan tot wel 300 000 V. Deze zeer hoge spanningen kunnen worden verkregen door de wisselstroom, geleverd door electrische generatoren, met behulp van een transformator om te zetten in een andere wisselstroom van veel kleinere sterkte, doch met veel hogere spanning. Aan het eind van de transportleiding moet dan omgekeerd het vermogen weer worden getransformeerd op lagere spanning en grotere stroomsterkte, omdat voor het practisch gebruik in woonhuizen, werkplaatsen en fabrieken hoge electrische spanning te gevaarlijk is.Bij apparaten voor hoge spanning wordt de isolatie in het algemeen veel hoger belast dan bij laagspanning. Dit brengt mee een groter gevaar voor electrische doorslag en dientengevolge kortsluiting. De lucht, welke bijv. de koperdraden van een hoogspanningsleiding omgeeft en die gewoonlijk een zeer goede isolator is, kan plaatselijk onder de werking van sterke electrische velden min of meer geleidend worden. Dit geeft dan energieverlies en gaat gepaard met zwakke lichtverschijnselen (glimontlading, corona). Bij te kleine afstanden tussen geleiders met een groot spanningsverschil kan de ontlading zeer sterk worden: er vindt dan overslag plaats in de vorm van een electrische vonk, veelal gevolgd door kortsluiting van de draden in de vorm van een hevige lichtboog. Hoogspanningslijnen zijn bovengronds bevestigd aan porseleinen isolatoren, gemonteerd op ijzeren of houten palen.
Ondergrondse hoogspanningskabels zijn gewoonlijk geïsoleerd door een wikkeling van papier dat met olie is geïmpregneerd ; het geheel wordt door een loodmantel tegen vocht beschermd. In de physica worden hoge spanningen vaak toegepast voor het opwekken van zeer snelle electrisch geladen deeltjes (Röntgenstralen; Kernphysica).
IR CHR. VAN GEEL
Lit.: A. Roth, Hochspannungstechnik; A. Bouwers, Elektrische Höchstspannungen.
