is een Waalse taalgrensgemeente in Belgisch Brabant, op golvende leembodem (764 ha), geschikt voor landbouw. Inw. (1949): 1030.
Op haar grondgebied ligt gedeeltelijk het Meerdaalbos (3600 ha), met tumuli e.a. Belgoromeinse overblijfselen. Van de oude Cisterciënser vrouwenabdij ‘s-Hertogendal (Valduc), gesticht in 1230, tweemaal afgebrand in de 16de eeuw, driemaal geplunderd in de 17de eeuw en afgeschaft onder Frans bewind, blijft weinig over. De verfransing van Mille en Hamme klimt op tot de 14de eeuw. In 1811 werden beide dorpen verenigd.Lit.: J. Lavalleye, Histoire de l’abbaye de Valduc (Bruxelles 1926).
