Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GARD

betekenis & definitie

(1) of Gardon ( Var do), rechterzijrivier van de Rhône, die in de bergstreek van Gévaudan, tot de Cevennes behorend, uit de Gardon d’Alès en de Gardon d’Anduze ontstaat, door de Gardonnenque stroomt en daarna een erosiedal met steile kalkrotswanden en talrijke bochten vormt, waarin het water somtijds geheel in de dikke puinbedding verdwijnt. Tussen de stenen brug van St Nicolas en de hangbrug van Collias komt de rivier uit een menigte bronnen weer te voorschijn, die per seconde bijna 3000 1 water geven.

Bij het verlaten van de Colliaskloof, waar zij de Alzon opneemt, stroomt de Gard onder de Pont du Gard (oude Romeinse waterleiding naar Nîmes, het oude Nemausus) en mondt na 140 km, zonder bevaarbaar te zijn, tussen Aramon en Beaucaire in de Rhône uit.(2) departement in Zuid-Frankrijk, samengesteld uit de vroegere landschappen Nemozes, Alais en Uzagais, telt op 5836 km2 (1946) 380 837 inw. en is verdeeld in de arrondissementen Nîmes, Alès en Le Vigan. Het westelijk gedeelte behoort tot de bergstreek der Cevennes, die er in de Aigoual een hoogte bereiken van 1600 m. Naar de zijde van de Rhône daalt het land terrasgewijs en gaat over in een vruchtbare, met wijngaarden beplante, golvende vlakte. Alleen het zuidelijkste gedeelte vormt een effen, lage vlakte met zilte moerassen, poelen, strandlagunen, meren en zandstreken.

Tot de rivieren behoren, behalve de Gard, de Rhône aan de oostelijke grenzen met haar zijrivieren de Ardèche, de Cèze, de Vistre en de Vidourle, verder de bovenloop van de Hérault en van de Dourbie, een zijrivier van de Tarn. Het klimaat is over het algemeen zacht, doch grillig. Wijnbouw vormt het hoofdbestaansmiddel van de vlakte, vooral in de vorm van grote bedrijven; daarentegen overwegen in het heuvelland de kleine bedrijven. De coöperatie, vooral bij de druivenperserij, is hier sterk ontwikkeld.

Van veel minder betekenis zijn de olijventeelt en de zijdeteelt, welke laatste zeer snel vermindert. De bodem bevat steenkool, o.m. in de omgeving van Alès, waar zich ook een belangrijke metaalnijverheid heeft ontwikkeld, terwijl zich bij de kust grote zoutpannen bevinden. De hoofdstad is Nîmes, een handelscentrum met schoenen-, hoeden- en confectiefabrieken. Oude handelssteden zijn Beaucaire en het oude Aiguesmortes.

Gard is 'het belangrijkste bolwerk van het Franse Protestantisme gebleven.

Dit land behoorde vroeger tot Gallia Narbonensis, en men vindt er nog vele overblijfselen uit de tijd der Romeinen. Daartoe behoort het beroemde aquaduct, de Pont du Gard, niet ver van het vlek Remoulins.

Lit.: E. Espérandieu, Répert. archéol. du dép. du Gard. Période gallo-romaine (Montpellier 1934).