Om in eerste benadering rekenschap te geven van de waargenomen planetenbeweging neemt Ptolemaeus aan, dat elke planeet eenparig een cirkel, epicykel genaamd, doorloopt, waarvan het middelpunt een cirkel, deferens genaamd, om de aarde beschrijft. De epicykel wordt beschouwd als een cirkel die onwrikbaar aan de rand van een wentelend wiel verbonden is; de beweging van de planeet op de epicykel wordt bepaald t.o.v. de ronddraaiende voerstraal van de aarde naar het epicykelmiddelpunt.
Voor de binnenplaneten is deze voerstraal steeds naar de zon gericht; voor de buitenplaneten is de voerstraal van het epicykelmiddelpunt naar de planeet evenwijdig aan de lijn zon-aarde. Beide doorlopen de epicykel in een synodische omloopstijd. Om een betere aansluiting aan de waarneming te krijgen, kan dit kinematische beeld op verschillende wijzen worden verfijnd; twee belangrijke middelen zijn: i.aannemen, dat het middelpunt van de deferens niet samenvalt met dat van de aarde (excentrische beweging); 2. aannemen, dat niet de voerstraal van het middelpunt van de deferens naar dat van de epicykel eenparig ronddraait t.o.v. de lijn der absiden, maar die van een ander op deze lijn gelegen punt (punctum aequans of vereffeningspunt) naar het epicykelmiddelpunt. De laatste onderstelling (later aangeduid als het verdelen van de excentriciteit) komt in feite neer op het opgeven van het door Plato aan de astronomie ten grondslag gelegde axioma, dat alle hemellichamen cirkelvormige banen met constante snelheid doorlopen.DR E. J. DIJKSTERHUIS
