Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

EDDINGTON, Arthur Stanley

betekenis & definitie

Sir (Kendal, Engeland, 28 Dec. 1882 - Cambridge 22 Nov. 1944), een van de grootste Engelse geleerden der laatste eeuw, studeerde te Cambridge natuurkunde en werd in 1906 chief-assistant bij de Sterrenwacht te Greenwich, welke post hij in 1913 verwisselde voor een professoraat in de Sterrenkunde te Cambridge. In 1914 werd hij tevens directeur van de Sterrenwacht aldaar.

Het grootste deel van zijn werk lag op sterrenkundig terrein; later in zijn leven heeft hij zich in toenemende mate ook met theoretische onderzoekingen over natuurkunde, speciaal over de grondslagen daarvan, beziggehouden.Eddington was een zeldzaam origineel en veelzijdig onderzoeker, vol van vruchtbare ideeën. Op bijna alle gebieden der theoretische astrofysica vormen zijn onderzoekingen de basis waarop thans nog voortgewerkt wordt. In het bijzonder leidden deze onderzoekingen tot inzicht in de structuur van het inwendige der sterren en van haar atmosfeer, in het verschijnsel der pulserende sterren of Cepheïden, en in de toestand der ijle gasvormige materie tussen de sterren. Ook op andere gebieden, als de dynamica van sterrenstelsels, de relativiteitstheorie, de theorie van het uitdijende heelal, en ten slotte de samenhang der zgn. fysische constanten, leverde hij bijdragen van zeer ingrijpend belang.

Eddington bezat ook een bijzondere gave om de door hem zelf en anderen verkregen inzichten samen te vatten, zowel in de vorm van leerboeken als ook in niet-mathematisch ingeklede werken, waarin hij zijn onderwerpen op fascinerende wijze aan een grote kring van belangstellenden bekend maakte. Zijn boeken zijn in verscheidene talen vertaald.

Behalve op de directe bestudering der fysische verschijnselen richtte zijn belangstelling zich ook op kennistheoretisch en algemeen filosofisch terrein, waarvan verscheidene zijner werken getuigenis afleggen. Diep religieus in algemene zin, en behorende tot de zgn. Society of Friends (Quakers), hadden ook menselijke problemen zijn actieve belangstelling. Hij heeft o.a. zeer geijverd voor internationale samenwerking. Van 1938 tot zijn dood was hij voorzitter van de Internationale Astronomische Unie.

Bibl. (voorn. werken): Stellar Movements and the Structure of the Universe (1914); Report on the Relativity Theory of Gravitation (1918); Space, Time and Gravitation (1920); The Mathematical Theory of Relativity (1923); The Internal Constitution of the Stars (1926); Stars and Atoms (1927, Nederlandse vertaling 1928); The Nature of the Physical World (1927); Science and the Unseen World (een in 1929 voor de Quakers gehouden lezing; in het Nederlands vertaald onder de titel Wetenschap en het Onzienlijke, 1932); The Expanding Universe (1933; Nederlandse vertaling 1933); New Pathways in Science (1935); Relativity Theory of Protons and Electrons (1936); Philosophy of Physical Science (1938); The Combination of Relativity Theory and Quantum Theory (1943); Fundamental Theory (voor de druk klaargemaakt door Whittaker, 1946).

Lit.: Uitvoerige schets van E.’s werk: Pannekoek, Levensbericht in het Jaarb. der Kon. Ned. Akademie van Wet. te Amsterdam, 1944-1945, pp 154-160; Spencer Jones en Whittaker, Levensbericht in Monthly Notices of the Roy. Astron. Soc., Vol. 105, pp 68-79, 1945; L. P. Jacks, Sir Arthur Eddington, Man of Science and Mystic. Memorial Lecture (Cambridge Univ. Press 1949).

< >