van Ancona of Ciriaco de Pizzicolli (Ancona 1391 - Cremona 1449), behoort tot de kring van de Italiaanse humanisten en was de eerste, die grote wetenschappelijke reizen in de landen van de klassieke Oudheid ondernam ten einde inscripties, handschriften en kunstwerken te verzamelen. Hij kan als de stichter van de wetenschappelijke epigrafiek gelden.
Van zijn Antiquarum rerum commentaria, waarin hij het resultaat van zijn onderzoekingen neerlegde, zijn slechts fragmenten bewaard gebleven. Men heeft vroeger zijn waarheidsliefde in twijfel getrokken, maar het onderzoek van de verspreide overblijfselen van zijn manuscripten heeft hem ten volle gerehabiliteerd.Lit.: V. Rossi, II Quattrocento, blz. 211 (1933); E. Ziebarth in N. Jahrb. f. d. klass.
Altertum 1902 en 1903.
