CONGRUÏSME

betekenis & definitie

is de naam van een theol. leerstelsel, volgens hetwelk de dadelijke genade juist daardoor tot een werkdadige genade (gratia efficax) wordt, dat zij aan de uiterlijke en innerlijke omstandigheden en zielstoestand van de betreffende mens is aangepast (congruent) en bijgevolg de vrije wil onfeilbaar zeker aan haar zijn instemming zal geven. Vandaar kan dezelfde genade bij iemand anders in ongunstiger omstandigheden enkel maar „voldoende” (sufficiens), doch onwerkzaam is; zij heet dan incongruent; leer van Bellarminus, Suarez e.a., als gemitigeerd Molinisme door de Jezuïetengeneraal Aquaviva in 1613 aan de Sociëteit van Jezus aanbevolen.