Tussen omstreeks 40° en 60° Z.Br. worden luchtstromingen aangetroffen, waarin wel is waar de wind op een bepaalde plaats aanzienlijk kan variëren van dag tot dag, maar waarin toch overwegend en gemiddeld het luchttransport van W. naar O. is. Op het noordelijk halfrond heerst op gematigde breedten gemiddeld ook wel een dergelijke „West-circulatie” (zie luchtcirculatie, atmosferische) doch deze is minder sterk uitgesproken en meer gestoord door de afwisseling van continenten en oceanen.
Op het zuidelijk halfrond, waar een gesloten gordel van water de aarde omspant, vormt ook de overwegende luchtstroming uit het W. een gesloten gordel, de „gordel der westenwinden” of „brave westenwinden” geheten. Deze laatste naam stamt uit de tijd van de zeilvaart, waarvoor de bestendigheid van deze winden een factor was, waarmee men altijd rekening kon — en moest — houden. Terwijl de windrichting op een bepaalde plaats in deze zone aanzienlijk kan variëren van tijd tot tijd (veelal van N. door W. naar Z.W. en dan weer terug), is de windkracht bijna doorlopend groot. Men spreekt daarom ook van de „roaring forties”. Deze gebieden zijn de meest stormenrijke der aarde. In verband hiermede was vooral een zeilvaart van O. naar W. hier geen sinecure (in dit opzicht was met name Kaap Hoorn berucht).DR P. GROEN
