Vuurwapens zijn werktuigen, welke dienen om door de uitzettende kracht van het buskruid projectielen naar een bepaald doel met kracht en snelheid voort te stuwen, zoodat daardoor menschen en dieren verminkt op gedood worden. Men verdeelt ze in geschut (zie aldaar) en in draagbare vuurwapens. Deze laatsten waren aanvankelijk bekend onder de namen van handroeren, espingarden en coleuvrijnen (slangen), alsmede onder die van haakbussen. Zij werden door musketten en vervolgens door snaphanen verdrongen.
Bij de oude haakbussen werd de lading aangestoken door een gloeijend stuk ijzerdraad in het zundgat te stooten, — later werd ter zijde eene pan aangebragt met eenig kruid, dat men met eene lont in aanraking bragt, — en daarop volgden het lontslot en het radslot. In de 17de eeuw kwam het vuursteen- en bajonet-geweer in zwang, en dit werd in de 18de eeuw aanmerkelijk verbeterd. In onze eeuw, na 1840, werd het percussiegeweer algemeen ingevoerd en werden de vuurwapens van getrokken loopen voorzien. Achtervolgens ontstonden de kernbuks van Thouvenin, het Minié- en het Enfieldgeweer en het geweer van Lorenz, alsmede de buks van Whitworth. In 1848 werd in Pruissen het zundnaaldgeweer ingevoerd, reeds in 1831 door den geweerfabrikant Drega van Sommerda ontworpen.
Daarbij werd het slaghoedje van het schoorsteentje naar de patroon verplaatst en door eene naald ontstoken. In den jongsten tijd heeft men algemeen het stelsel van achterlaadgeweren aangenomen. Van deze heeft men wederom verschillende soorten, bijv. het zundnaaldgeweer van Doersch en von Baumgarten, het repititie-geweer van Martini, het zundnaaldgeweer van Chassepot, het repititiegeweer van Henry en van Winchester, de geweren van Nichols, Peabody, Burry, Starr, Remington, Snider, Milbanke enz., en onder deze hebben die van Remington, Martini en Winchester en vooral van laatstgenoemde grooten bijval gevonden. In dit laatste kan men 14 patronen bergen, om in een beslissend oogenblik te gebruiken, terwijl men inmiddels het vuren kan voortzetten door patroon voor patroon te laden. Ook op laatstgenoemde wijze doet een geoefend schutter met dit geweer 10 schoten in de minuut, terwijl hij op 400 schreden afstand vrij zeker weet te treffen.
Ook bij de kavallerie kwamen in de 16de eeuw vuurwapens in gebruik, die, nadat men daarvan gemakshalve den loop verkort had, den naam droegen van pistolen. Later bezigde men in plaats van deze ook wel den karabijn of het dragondergeweer, doch ook dit wordt meer en meer vervangen door den revolver (zie aldaar).
