Vaandel (Het), het veldteeken der tactische eenheden bij de infanterie, bestaat gewoonlijk uit een groot vierkant stuk doek met de nationale kleuren en het wapen van het land, soms ook met opschriften en zinnebeelden, aan een stok ter lengte van ongeveer 3 Ned. el. Het wordt in den regel door een onderofficier gedragen. Bij den Griekschen phalanx voerden de afzonderlijke troepenafdeelingen vaandels, en daarmede werden seinen van kommando’s gegeven. Bij de Romeinen echter werd het vaandel het zinnebeeld van den zamenhang der afdeeling, waartoe het behoorde, en in de 16de eeuw waren de vaandels zinnebeelden van den gang van den strijd.
Elke kompagnie had haar vaandel, totdat de kompagnieën te zwak werden; bij de Franschen had in het laatst der 17de eeuw het bataljon, dat wel eens 20 kompagnieën telde, slechts drie vaandels, en eindelijk had men in de 13de en 19de eeuw slechts één vaandel bij ieder bataljon. Te voren had men ook eene afzonderlijke vaandelwacht of een vaandelpeloton, uit officieren en onderofficieren zamengesteld. Een vijandelijk vaandel wordt als een roemrijk zegeteeken beschouwd. Het woord vaandel komt ook wel voor in de beteekenis van kompagnie.
