Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 09-08-2018

L’Hassa

betekenis & definitie

L’Hassa, H'lassa of Lassa, de hoofdstad van Tibet en het brandpunt van het Boeddhaïsmus, ligt in de provincie Dwoes of Oeëi, in eene ruime, wél-besproeide, vruchtbare streek, ongeveer 3000 Ned. el boven de oppervlakte der zee, nabij de Ki-ho, eene zijrivier der Brahmapoetra. Zij is niet groot, niet eens door een muur omringd en bezit breede, regte, zindelijke hoofdstraten, terwijl daarentegen de voorsteden morsig zijn. Daarachter bevindt zich een kring van fraaije tuinen. Volgens Huc, een Fransch reiziger en de eenige Europeaan uit den jongsten tijd, die deze stad gezien en beschreven heeft, verheffen er zich groote huizen met onderscheidene verdiepingen, waarin wel eens 50 huisgezinnen gevestigd zijn.

Al is het voorkomen dier gebouwen van buiten vrij net, van binnen zijn ze vuil; ze zijn van gehouwen of gebakken steen of van leem opgetrokken. In eene der voorsteden vindt men eene rij huizen, die van witte runder- en zwarte geitenhorens gebouwd zijn. In het midden der stad verrijst het groote klooster Labrang, hetwelk tevens voor het middelpunt van het geheele land gehouden wordt. Daarheen loopen alle groote wegen van Tibet; aldaar is de zetel der regéring, waar de ministers en andere hooge ambtenaren over de aangelegenheden des lands beraadslagen, vóórdat daarvan wordt melding gemaakt aan den Dalai-Lama en de Chinésche overheden. Merkwaardig is er voorts het klooster Moroe, de leerschool der inboorlingen, met eene drukkerij, alsmede het hospitaal voor pokkenlijders. Een uur gaans vandaar ligt Dsjachi, het garnizoen der Chinézen en de verblijfplaats der beide Chinésche generaals, aan wie er de militaire magt is toevertrouwd.

Slechts een kwartier uur gaans, ten westen van L'Hassa verheft zich op een drie-toppigen, kegelvormigen berg het vermaarde paleis van den Dalai-Lama, eene groep van tempels en kloosters, in het Tibetaansch Potala, eigenlijk Boeddha-Lha (Geluk der Wijsheid) , genaamd. Op een anderen top van dien berg verrijzen 2 groote kloosterpaleizen, de verblijfplaatsen van vreemde Lama’s, die zich hier op de godgeleerdheid toeleggen. Zij zijn door twee boomrijke lanen met de stad verbonden, en op die wegen vindt men steeds eene menigte pelgrims en prachtig uitgedoste hof-Lama’s te paard. De stad is te gelijker tijd eene hoogst belangrijke handelsplaats, waar allerlei volkeren bijeenkomen. Beneden L’Hassa in de rigting der voornaamste hemelstreken liggen de 4 kloosters Samje, Ghaldan, Sera en Bhraeboeng, de grootste der 3000 dergelijke inrigtingen, welke men in Groot-Tibet aantreft. Het eerste was te voren de residentie van den wereldlijken koning des lands, — in het tweede heeft men het onverderfelijk lijk van den Boeddhaïstischen hervormer Tsongkhapa, — en de beide anderen worden eenmaal ’s jaars door den Dalai-Lama bezocht, die er de wet van Boeddha verklaart.