Bojardo (Matteo Maria, graaf van Scandiano), een der meestberoemde Italiaansche dichters, werd geboren in 1430 te Scandiano en was de telg van een aanzienlijk geslacht uit Ferrara. Aan de universiteit aldaar legde hij zich toe op de regten en de fraaije letteren, en kwam daarna aan het Hof van den hertog Borso d’Este. De opvolger van dezen, Hercules I, belastte hem met onderscheidene belangrijke zendingen en benoemde hem tot gouverneur van Reggio, waar hij den 21sten December 1494 overleed.
Zijn voornaamste gedicht is de ridderroman “Orlando innamorato” in 3 boeken. Het eerste telt 29, het tweede 31 en het 3de , door den dood des dichters onvoltooid gebleven, slechts 9 zangen. De inhoud is aan den sagen-kring van Karel de Groote ontleend, maar terwijl de liefde bij alle vroegere bewerkingen dier sagen slechts eene ondergeschikte rol vervulde, staat zij in dit gedicht op den voorgrond. Wij zien daarin de dappere daden der helden geprezen en de reine liefde geroemd, maar ook de zinnelijkheid in dubbelzinnige voorstellingen gehuldigd.
Ook de taal is geenszins zoo zuiver als zij toen reeds wezen kon, — voorzeker omdat de dichter door den dood verhinderd werd, de laatste hand te leggen aan zijn arbeid. Deze is het eerst in het licht verschenen te Scandiano in 1495, en tot aan 1544 nog 16-maal. Het gedicht is in onderscheidene talen overgebragt, en Ludovico Domenichi (+ 1574) heeft de taal er van omgewerkt zonder zich eene belangrijke verandering te veroorloven. Francesco Bemi heeft er eene boertige omwerking van geleverd, en deze vond, vooral ook wegens keurigheid van taal, zooveel bijval, dat het oorspronkelpke er bij in vergetelheid geraakte. Meer dan ééne uitmuntende uitgave van den “Orlando innamorato” is in onze eeuw in het licht verschenen, en een zekere Niccolo degli Agostini heeft daaraan 33 zangen toegevoegd.
Ook de overige gedichten van Bojardo geven hem aanspraak op eene plaats onder de voornaamste dichters van Italië. Wij hebben van hem “Sonetti e Canzoni” — een treurspel in 5 bedrijven, “Il Timone” genaamd,— een “Carmen bucolicum”, —“L’asino d’oro” naar Apulejus enz. Ook heeft hij Herodotus en het “Chronicon Romanorum Imperatorum” van Riccobaldi in het Italiaansch vertaald.
