Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 11-01-2018

Aroe-eilanden

betekenis & definitie

De Aroe-eilanden vormen eene groep van meer dan 80 eilanden, die ten zuiden van Nieuw-Guinéa, ten oosten der Kei-eilanden in de Bandazee gelegen zijn, — en wél tusschen 5 en 7° Z.B. en 134 en 135° O.L. De naam Aroe beteekent Archipel, volgens anderen is de eigenlijke naam Poeloe Aréoe of “Eilanden der casuarineboomen.”

Sedert 1623 behoorden deze eilanden onder het bewind der Oost-Indische Compagnie, al is dat gezag niet door al de eilanden erkend. Na de uitroeijing der specerijboomen op onderscheidene Ambonsche en Bandasche eilanden zijn vele van hunne bewoners naar de Aroe-eilanden verhuisd en hebben hier de bewoners tegen de Nederlanders opgeruid, zoodat er van deze in 1623, 1646 en 1657 op Workay werden omgebragt. Volgens eene bepaling van 1697 mogten alleen Bandanézen op de Kei- en Aroe-eilanden varen; die bepaling is evenwel later vervallen, zoodat thans vooral Boeginézen en Macassaren er handel drijven.

Het land, gezamenlijk geschat op eene uitgestrektheid van 65 □ geogr. mijlen, is er laag, moerassig, vruchtbaar en bedekt met veel bosch, dat van wilde varkens wemelt. Men vindt er den sagopalm, — voorts klapper- en casuarineboomen. De bewoners verbouwen er tabak, rijst, suikerriet, maïs, pisang, betel en aardvruchten. De zee is er vischrijk, en op het land heeft men er hazen, eekhoorntjes, buideldieren, ratten, papegaaijen, paradijsvogels, duiven enz.

Er komen jaarlijks vele schepen, die een last van parelschelpen, schildpadden, tripang, gedroogden visch, vogels, hout enz. innemen; zij brengen er lijnwaad, ijzerwerk, koperen en stalen voorwerpen, porselein, koralen, messen, rijst, arak enz.

Het bestuur is er aan dorpshoofden opgedragen. Men verdeelt de Aroe-eilanden in Voorwals- en Achterwalseilanden, en ook wel eens in Westelijke en Oostelijke. Tot de Voorwals behooren: Wassier, Oedjier, Wokkam, Wammer, Meykor en Babi. Zij zijn bewoond door Cerammers, Boeginézen en Bandanézen, die de Christelijke of Mohammedaansche godsdienst belijden, terwijl de Achterwals met Heidensche Alfoeren zijn bevolkt. De geheele bevolking telt ongeveer 14.000 zielen, van welke ruim 300 Christenen en ruim 180 Mohammedanen zijn.