Agapen of liefdemaaltijden waren bij de eerste Christenen in gebruik ter gedachtenis van het lijden en sterven van Jezus en tot bevestiging hunner onderlinge liefde. Ieder droeg daartoe bij naar gelang van zijn vermogen; maar zonder onderscheid van rang of stand of bijdrage waren er de broeders en zusters aangezeten — aanvankelijk in hunne woningen, later ook in de kerken. Zulke liefdemaaltijden werden met gebed, gezang en stichtelijke gesprekken des avonds gehouden en aan het einde werd een gedeelte van het brood en van den wijn door afzonderlijke gebeden gewijd en rondgedeeld of aan afwezigen gebragt. De liefdemaaltijden zijn ontstaan uit de laatste viering van het Paaschfeest door Jezus en zijne discipelen.
Het houden van zulke maaltijden ging van de Jeruzalemsche gemeente tot andere gemeenten over, maar het gaf tevens hier en daar aanleiding tot misbruiken; ook werden zij door de Romeinen sterk tegengegaan, omdat deze bevreesd waren, dat er staatkundige zamenzweringen uit zouden ontstaan. Langzamerhand werden de agapen of eigenlijke maaltijden afgeschaft, en men behield alleen het uitreiken van brood en wijn — de viering van het avondmaal — ter gedachtenis van het lijden en sterven van Jezus. De laatste sporen dier maaltijden vindt men in de 7de eeuw. In onzen tijd zijn zij eenigermate wederom ingevoerd door de Hernhutters.
