Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Herman Daniël Benjamins, Joh. F. Snelleman, Martinus Nijhoff, E.J. Brill (1914-1917)

Gepubliceerd op 25-04-2022

Vergiften

betekenis & definitie

Dat in een land met zulk een rijke flora als Suriname talrijke planten voorkomen, die gift bevatten behoeft geen betoog. Bij vele in deze Encyclopaedie genoemde planten is vermeld of zij vergiftig zijn en, zoo dat bekend is, welk vergift zij bevatten.

Afzonderlijk behandeld zijn het pijlgift (curare) en de verschillende vischvergiften. De litteratuur over dit onderwerp is, in tegenstelling met Nederl. Oost-Indie, uiterst schraal. Enkele mededeelingen vindt men in Dr. J. Sack's artikel Plantaardige voortbrengselen van Suriname in Bulletin no. 23, Maart 1913 van het Dept van den Landbouw aldaar.Van de vergiftige dieren komen het eerst in aanmerking de vergiftige slangen en enkele padden, voorts eenige vergiftige visschen, die, of niet gegeten kunnen worden omdat ze vergiftig zijn, zooals de Colomesus- of Tetrodon-soorten of wier steek moeilijk te genezen wonden maakt, zooals de spari (Potamotrygon). Op de W.I. Eilanden houdt men sommige visschen geheel of gedeeltelijk voor vergiftig. Vooral op St. Eustatius worden tal van visschen geschuwd als vergiftig, waaronder vele, die overal elders als goede voedselvisschen bekend staan (zie Dr. J.

Boeke, Rapp. betr. een voorl. onderz. naar den toestand van de Visscherij enz. in de kol. Curagao, 's Gravenh. 1907. Over de vergiftige spinnen, de duizend pooten, schorpioenen, wespen, enz. wordt gehandeld in de desbetreffende artikelen.

In de oudste tijden der slavernij schijnen in Suriname vergiftmoorden veel te zijn voorgekomen. Hartsinck II, 905 vlg. wijdt daar over uit en ook bij latere schrijvers vindt men daarvan gewag gemaakt, zoo b.v. bij Van Schaick, De Manja, Arnh. 1866. Daarbij werd hoofdzakelijk gebruik gemaakt van planten vergiften, maar het schijnt ook voorgekomen te zijn dat lijkengift aangewend is. De wisiman's (giftbereiders) zijn zeer gevreesd. Eenige jaren geleden stierf te Paramaribo een neger, die terecht of ten onrechte als zoodanig bekend stond. Zijne begrafenis bracht een volksoploop en heel wat opschudding te weeg. Sterfgevallen worden door de boschnegers dikwijls als het werk van den wisiman beschouwd, waarop bij hen de doodstraf staat (zie BOSCHNEGERS, GODSGERICHTEN, OBIA, PIMBA en WISI).