Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Herman Daniël Benjamins, Joh. F. Snelleman, Martinus Nijhoff, E.J. Brill (1914-1917)

Gepubliceerd op 25-04-2022

Curare

betekenis & definitie

(Oerali, Woerali), het pijlgift der Indianen van Guiana, wordt slechts door enkele stammen bereid, in Britsch Guiana door de Macusi's, in Suriname door de Trio's. Tot de bereiding dienen de vergiftige sappen van onderscheidene Strychnos-soorten (Strychnos Castelnaeana Wedd., S. toxifera Schomb., S.

Crevauxiana Baill., S. Gubleri Planch.) onder bijvoeging van andere giftige dierlijke en plantaardige sappen, hoofdzakelijk uit de familie der Apocynaceae. De bereidingswijze schijnt niet steeds dezelfde te zijn. Ook de geheimzinnige ceremoniën, die daarbij in acht genomen worden, schijnen te verschillen. Het mengsel wordt door langdurig koken tot een dik extract ingedampt. Met een borstel van brulapenhaar wordt het gif gestreken op het eene uiteinde van de uit staafjes bamboe bestaande pijltjes.

De Surinaamsche Indianen van de kuststreek gebruiken zelden curare-pijlen, die van het binnenland wel. Warm en droog bewaard, behoudt het gif gedurende langen tijd zijn vergiftige eigenschappen. De kleinste door een vergiftige pijl veroorzaakte wond werkt doodelijk op mensch en dier. In de maag gebracht werkt het zwak en alleen bij groote doses. De Indianen eten zonder gevaar het vleesch van de met het pijlgift gedoode dieren.Behalve curine bevat het 3-4 perc. curarine, een stof, die in water en alcohol wèl, in aether niet oplosbaar is en alkalisch reageert. Het vergift verlamt de motorische zenuwen; de dood volgt door verstikking omdat de borstspieren verlamd worden, waardoor de ademhaling ophoudt. Door kunstmatig onderhouden van de ademhaling zou het gewonde dier in leven gehouden kunnen worden.

Curare is een tegengift van strychnine.

Litt.: Dumontier in het Tijdschr. West-Indië, Haarlem 1858, II, 286 en 287; Claude Bernard, Revue des Deux Mondes, 1 Sept. 1864; Steiner, Das Amerikanische Pfeilgift Curare, Leipzig 1877; Everard F. Im Thurn, Among the Indians of Guiana, London 1883, blz. 310-314; Crevaux, Voyages dans l'Amérique du Sud. Paris 1883, blz. 269-272; Boehm, Das süd-amerikanische Pfeilgift Curare, Leipzig 1895-97; C. van Coll, in Bijdr. t.d. Taal-, Land- en Volkenk. v. Ned.

Indië, 7e Volgr. I (1903), blz. 31-33; Franssen Herderschee, Verslag derTapanahoni-expeditie, Leiden 1905, blz. 97 (overdr.); C. de Goeje, in Suppl. zu Intern. Arch. für Ethnogr., Band XVII, 1906.