Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Lak

betekenis & definitie

is een hars, dat uit sommige bomen verkregen wordt door insnijding in den stam. Het op deze wijze verkregen laksap wordt gefiltreerd en ingedroogd, waardoor het dikker wordt.

Vooral Achter-Indië (Siam en Assam), maar ook Bengalen en Sumatra leveren veel lak, dat onder den naam copal in den handel gebracht wordt. Een groot gedeelte van dit artikel wordt naar China en Japan verscheept, landen, die reeds sedert de oudste tijden om hun lakwerken beroemd zijn.Het ruwe lak is gewoonlijk bruin of rood gekleurd, meer of minder doorschijnend, reuk- en smaakloos. Het wordt in lijnolie of een andere organische vloeistof onder toevoeging van de gewenste kleurstoffen opgelost en voor het vervaardigen van de bekende lakwerken gebruikt. Vroeger was de samenstelling van het Japanse en Chinese lak een geheim.
Nederland was gedurende de 17de eeuw de enige importeur van Oosterse lakwerken in Europa. Dat was een winstgevende handel, want het Japanse lakwerk werd duur betaald. Geen wonder, dat men probeerde het geheim der lakbereiding te ontdekken. Maar eerst in de vorige eeuw is men er in geslaagd ook in Europa lakwerken te maken, die met de Japanse en Chinese kunnen concurreren. Tegenwoordig zijn de prijzen der echte Oosterse lakwerken sterk gedaald. Dit geldt echter slechts voor de massaproductie. De echte lakwerken zijn nog steeds zeer kostbaar. Koningin Maria Antoinette bezat een gehele verzameling van lakwerken, die thans in het Louvre te bezichtigen is.
Lost men het copal in alcohol of olie op, dan krijgt men lakvernis, een volkomen doorzichtige oplossing, die gebruikt wordt om schilderijen te vernissen.
Zegellak, dat dient tot het afsluiten van couverts en pakketten, bestaat uit schellak, Venetiaanse terpentijn en een kleurstof, gewoonlijk vermiljoen. Meestal voegt men er, om het afdruppelen te voorkomen, krijt, gips, magnesia, zinkwit enz. bij.