Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Kameleon

betekenis & definitie

of verkleurmannetje is een wonderlijk dier, dat tot de familie der hagedissen behoort. Bij ons komt het niet voor; als alle hagedissen houdt het dier van de warmte en het heeft daarom een gunstiger gebied uitgezocht dan onze vaderlandse hagedisjes: het leeft n.l. langs de kusten van de Middellandse Zee, in Afrika, in Indië en op Madagascar.

Het dier brengt het grootste deel van zijn leven op bomen door, heeft vrij lange, lenige poten, die in grijphanden en voeten eindigen en een langen staart, die de rol van vjjfden poot speelt, dat wil zeggen, dat het zich daarmee, net als sommige apen, kan vastgrijpen. De ogen zijn groot en bol en met een kleurig ooglid bedekt.

In het lid is een kleine opening, waardoor zij zien. Typisch is, dat ze hun ogen onafhankelijk van elkander kunnen bewegen, bijv. het ene naar links en het andere naar rechts.

Dat is een groot gemak, als ze op jacht gaan. Ze kunnen nu hun prooi makkelijker in de gaten houden en zelfs met hun ogen twee prooien tegelijk volgen.

Of ze daar nooit hoofdpijn van krijgen?, vragen jullie. Ik weet het niet.Om die vliegjes en torretjes te bemachtigen, rennen de verkleurmannetjes niet rond, maar zij wachten rustig tot het insect zo dicht genaderd is, dat ze hun lange, kleverige roltong kunnen uitgooien en het insect daarmee binnenhalen.
Een merkwaardige eigenschap van het dier is verder nog, dat het van kleur kan veranderen, al is dat nu wel niet zó erg als Staring ons beschrijft in zijn schone gedicht, dat jullie allen wel zullen kennen en dat begint met: „Een vreemdeling wandelde aan de kust, waar de as van het groot Karthago rust.” Blauw of zwart wordt het dier nooit, maar alle tinten, die zijn woongebied kent, kent het ook. Op ’t zand is het geel, op de bomen groen; de kleur kan variëren tussen bruin, geel en groen met tussentinten. We noemen dit verschijnsel mimicry en het dient om het dier te beschermen. Het steekt nu bijna niet af tegen de omgeving, waarin het vertoeft.
Behalve dat die kleur het dier tegen aanvallen beschermt, maakt ze ook, dat zijn prooi het minder vlug ziet.
Kameleons kunnen tot 40 c.M. groot worden en ze zijn voor de mensen volkomen ongevaarlijk.