Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Gebarentaal

betekenis & definitie

Om zich verstaanbaar te maken beschikt de mens over drie verschillende dingen:

ie. De spraak.
2e. De gebarentaal.
3e. Het schrift.

De gebarentaal vertoont nogal veel verwantschap met het schrift. Beide zijn ze stom en beide gebruiken ze tekens, waarover een afspraak moet gemaakt zijn.
Ja — men betoogt wel, dat een deel van het schrift op gebarentaal is opgebouwd. Hoe men dat bedoelt? Wel, het eerste schrift bestond vaak uit mededelingen, die men op bomen of iets anders kraste. Men gaf dan met lijntjes de gebaren weer, die de mensen verondersteld werden te maken, heet het dan.
De gebarentaal verschilt in de verschillende delen van de wereld. Alleen de gebaren van „iemand dreigen”: de vuist schudden, — „eten willen hebben”: de hand naar den mond brengen, — komen overal voor. Reeds bij ’t gebaar van naar iets wijzen bestaat verschil. Wij wijzen b.v. met onzen wijsvinger, de Javaan met zijn duim.
Om sommige dingen, aan te geven, maken verschillende volken zelfs soms precies tegenovergestelde gebaren. In Zuid-Duitsland werpt men, als men „neen” wil zeggen, het hoofd achterover; langs enkele kusten van de Middellandse Zee zwaait men „neen” met den wijsvinger. In Polynesië (Oostelijke groep der Australische eilanden) zegt men echter juist „ja”, als men ’t hoofd naar achteren werpt. In Melanesië (Zuid-westelijke groep der Australische eilanden) draait men ’t hele lichaam, als men „neen” wil zeggen, en in Damascus bijt men dan in den nagel van den duim.
Natuurlijk zijn er nog talloze andere tekens, maar ik wil ’t hier voorlopig bij laten.
Hoe is men bij verschillende volkeren tot de gebarentaal gekomen? — zullen jullie vragen. Daar zijn verschillende redenen voor.
De jager zal op jacht het wild niet willen doen schrikken en daarom geeft hij zijn metgezellen dan met gebaren te kennen, dat hij ’t wild gevonden heeft, — wat ze moeten doen, — dat ze verder moeten sluipen — enz.
Soms is een gebarentaal zeer uitgebreid en kan men er hele gesprekken in voeren. Deze gebarentalen vinden we daar, waar op een klein woongebied zeer veel verschillende dialecten of talen gesproken worden (Noord- en Zuid-Amerika), of om over grote afstanden te spreken: denk maar eens aan ons seinen met de armen of met vlaggen.
Tenslotte werd die uitgebreide gebarentaal gebruikt als geheime taal tussen onderdrukte volkeren, om niet door de overheersers begrepen te worden. Thans nog gebruiken de bewoners van Zuid-Italië, vooral die van Napels, die lang onderdrukt werden, graag zo’n geheime taal.
Verder moeten jullie ook maar eens het artikel over signaaltaal en wat er onder Doofstom over gebarentaal geschreven is, lezen.
Tenslotte nog een paar tekens uit Italië„ het land, waar men erg graag met gebaren werkt.
Steek je daar je hand met de vingers aaneengesloten recht naar voren, als een koopman je den prijs van zijn goederen noemt, dan zal hij snel den prijs verminderen, want hij denkt dan, dat je erg goed thuis bent in Italië en dat je volkomen begreep, dat hij je wilde afzetten. Je zei namelijk met je gebaar: „Denk je, dat ik gek ben?” Als een jongen je erg lastig valt op straat met den verkoop van waardeloze snuisterijen, steek dan je hand naar voren, maak er een vuist van, maar houd den wijsvinger en den pink gestrekt. Hij zal je dan direct met rust laten. Je maakte het teken, dat de hoorntjes van den duivel voorstelt en daar zijn veel Italianen als de dood voor. Alleen tegen een volwassene moet je het maar nooit doen, je zou je zelf dan even later wel eens in een ziekenhuis kunnen terugvinden.
Ook een sterk afwerend teken is de duim tussen twee vingers steken.
Zo, nu hoop ik, dat jullie je in Italië kunt redden.

< >