Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 13-08-2019

Schrift

betekenis & definitie

Het eerste middel, dat den eersten mensen ten dienste stond om feiten en gewaarwordingen aan elkander mede te delen, bestond uit gebaren en gesproken taal. Om echter op deze wijze mededelingen te kunnen doen, was het noodzakelijk, dat men elkander zien, althans horen kon.

Dit was voor de allerprimitiefste mensen misschien voldoende; weldra echter openbaarde zich de noodzakelijkheid mededelingen te doen, die meer afhankelijk waren .van afstand en tijd. Uit deze behoefte werd het schrift geboren.Het eenvoudigste schrift was de tekening, maar deze had veel bezwaren. Daargelaten dat niet iedereen bij machte was voldoend duidelijke afbeeldingen te maken, waren er velerlei begrippen, die niet in beeld gebracht konden worden; pijn, vreugde, honger bijv. Toen gingen onze vroegste voorouders te werk, evenals wij bij onze rebussen; de afbeelding verloor haar betekenis, de klank trad er voor in de plaats. Als iemand bijv. het begrip armoede wilde uitdrukken; dan tekende hij een ar(reslede) en een vermoeid neerzittend persoon; Tyl Uilenspiegel zou men aangegeven hebben door een theestruik of een trekpot, een ei (ij), een ellemaat (1), enige uilen en een spiegel. Zie onder Hiëroglyphen, hoe zo het schrift der Egyptenaren is ontstaan.

Op dezelfde wijze is bij de Babyloniërs en bij de Assyriërs het spijkerschrift ontstaan, dat eveneens een klankschrift is en waarin ’n teken veelal een lettergreep of een woord uitdrukt. Beide schrift-systemen konden op den duur niet voldoen, de hiëroglyphen waren te ingewikkeld van tekening, het spijkerschrift vereiste een te groot aantal lettertekens. Er is toen, hoogstwaarschijnlijk onder de Semietische volken, een schrift ontstaan, waarin iedere klank door een teken werd aangegeven en waarbij het mogelijk was met betrekkelijk weinig tekens, het alphabet, een oneindig aantal woorden te vormen. Men veronderstelt, dat de Phoeniciërs dit stelsel uitgevonden, althans ingevoerd hebben; ook de Joden hadden zulk een letterschrift, waarbij zij echter, evenals de Egyptenaren, de klinkers niet schreven. Voor tijdgenoten was dat geen groot bezwaar; immers ook voor ons zijn afkortingen als: enz., d.w.z. bijv., p.g., m. voll. pens., volkomen duidelijk. Een eigenaardigheid van hun schrift is, dat het van rechts naar links geschreven wordt en dat een boek aan die zijde, welke wij de achterzijde noemen, begint. Dit is ook met het Arabisch het geval.

Het alphabet, zoals wij dat gebruiken, is ontleend aan het Latijnse schrift, dat natuurlijk in den loop der eeuwen velerlei wijziging heeft ondergaan en dat ook op dit ogenblik in alle landen nog niet gelijk is. De verschillen zijn echter gering.

Verder kennen wij in Europa het Gothische schrift der Duitsers, het Griekse en het Russische schrift. Buiten de Europese beschaving’ zijn er nog tal van schrijfwijzen, waarvan met name de Chinese en de Japanse op een geheel ander principe berusten dan de onze.