Wie heeft er nooit van Deli gehoord, het rijke tabaksland, op de Noord-Oostkust van Sumatra?
In de 17e eeuw was Deli een onderhorigheid van Atjeh.
Wrede en woeste oorlogen voerde het, om zich daarvan onafhankelijk te maken en werkelijk gelukte dit, maar... nu viel het in handen van het ten Z.O. ervan gelegen Siak. Eerst in 1814 kreeg Deli zelfbestuur.
Nog geen halve eeuw later dwong de Sultan van Atjeh den Sultan van Deli zijn leenheerschap weer te erkennen. En nog een aantal jaren later onderwierp de sultan van Deli zich aan het Nederlandse gezag.
Nu begon men er met de tabakscultuur en in Deli werden in die cultuur aanzienlijke bedragen verworven... en ook verloren.
Als men eens alle winsten van het begin der tabakscultuur af tot heden bijeen telde, en tevens ook alle verliezen tezamen nam, dan is het nog zeer de vraag, of voor de particulieren de winsten wel tegen de verliezen opwegen. Of de tabakscultuur een zaak van algemeen belang is, is natuurlijk geen vraag . De naam Deli werd oorspronkelijk gegeven aan een klein landschapje, waar men het allereerst met de tabakscultuur begonnen is. Later breidde dit gebied zich naar het Noorden en vooral naar het Zuiden vrij aanzienlijk langs de kust uit, maar op den duur bleken deze streken toch minder voor den tabaksaanplant geschikt, zodat de tabakscultuur zich in hoofdzaak tot de landschappen Deli, Langkat en een klein deel van Serdang beperkt.
In de overige streken, die door de tabak verlaten werden, verving men deze door de cultuur van rubber, vezelstoffen, oliepalm enz. Hoger in de bergen verbouwt men thee.
De tabakscultuur is in hoge mate afhankelijk van de samenstelling van den bodem, waarin verweerde lava een bijna onmisbaar element is; verder van de verdeling van den regenval en van het klimaat.
De tabak gedijt verder bij voorkeur op een terrein, dat niet te hoog ligt, maar ook niet al te dicht bij de zee, daar dit op de brandbaarheid een nadeligen invloed uitoefent.
Jullie ziet hieruit, dat er aan heel wat voorwaarden voldaan moet worden, om de tabakscultuur te doen slagen en dat, vooral de eerste pioniers, heel wat leergeld hebben moeten betalen, alvorens zij er enigszins achter waren, hoe een behoorlijke oogst verkregen kan worden. En dan spreken we er nog niet eens van, dat wij heel wat omstandigheden niet in onze macht hebben en ook niet, dat er bij de afwerking van de oogst nog heel wat komt kijken, voor deze verscheept kan worden.
Dank zij de volharding, de inspanning en de kennis van onze planters, die ook in dagen van zwaren tegenslag het hoofd omhoog wisten te houden, is deze cultuur geslaagd en daarmee een rijke bron van welvaart zowel voor Indië als voor het moederland geworden.
In de bergen, ongeveer 80 K.M. van het Tobameer verwijderd, ligt Brastagi, waar de verschillende ondernemingen vacantieverblijven voor hun personeel hebben laten bouwen, om hier in de koelte rust en herstel van krachten te vinden; er is ook een moderne Europese school en een sanatorium. Een prachtige autoweg voert er heen. Trouwens het wegenstelsel in dit gebied is uitstekend en zeer uitgestrekt. Auto’s kunnen tot in de verste uithoeken komen, de hoofdplaatsen worden verbonden door autobussen of door den Deli-Spoorweg, oorspronkelijk aangelegd ten behoeve van de tabakscultuur. In het centrum ligt de hoofdplaats Medan en vandaar gaan spoorweglijnen in verschillende richtingen naar het cultuurgebied. Vooral de lijn naar de haven Belawan is natuurlijk van grote betekenis.
Thans zijn 540 K.M. spoorlijn in exploitatie.
