de oude stad, waar de vorsten en vorstinnen uit ons Oranje-huis hun laatste rustplaats vinden, verdient zeker een afzonderlijke behandeling in onze encyclopedie.
Delft, oorspronkelijk ontstaan uit de vereniging van een landbouwdorp en een handelswijk, die reeds in 1072 van muren voorzien werden, verkreeg in 1268 de stadsrechten.
Bij de vele verwikkelingen, die zich tijdens de regering van het Beierse huis in Holland voordeden, was Delft opgestaan tegen Albrecht van Beieren, maar na een beleg van meer dan twee maanden moest het zich overgeven (1359). Tot straf voor deze weerspannigheid werden de poorten en wallen gesloopt. Dertig jaren duurde het — tot 1389 — voor de wallen, dat zijn de muren en de poorten, weer opgebouwd mochten worden.
Ook kreeg Delft toen het recht een vaart naar de Maas te graven; aan het einde van waterweg ontstond Delfshaven. In de jaren, die nu volgden, werd Delft vooral bekend om de bierbrouwerijen, die tot in wijden kring de poorters en landlieden in staat stelden hun dorst te lessen.
Het jaar 1536 zal steeds met zwarte kool aangetekend staan in de geschiedenis dezer stad. Bijna de hele stad werd door een brand vernield, de blusmiddelen waren te primitief en tegen de razende kracht van het vuur viel niets uit te richten. Nu begrijpen jullie ook, hoe het komt, dat er geen geveltjes uit den alleroudsten tijd meer in Delft te vinden zijn.
In 1572 vestigde Prins Willem er zijn stadhouderszetel; en hier was het, dat enige jaren later Balthasar Gerards het dodelijk schot op den „Vader des Vaderlands” loste. In de Nieuwe Kerk op het Marktplein rust Prins Willems stoffelijk overschot en ook vele andere Oranjevorsten liggen hier begraven. In 1934, toen binnen enige maanden tijds Koningin Wilhelmina Haar Moeder, Koningin Emma, en Haar Echtgenoot, Prins Hendrik, verloor, werden ook dezen hier bijgezet.
Ook een van de grootste Nederlandse geleerden, Hugo de Groot, heeft in deze kerk zijn grafmonument.
Op de markt staat bij het mooie stadhuis zijn standbeeld.
In de 17de en 18de eeuw kwam Delft tot groten bloei door haar aardewerk-industrie, die het wereldberoemde Delftse blauw vervaardigde.
Door allerlei oorzaken ging deze industrie echter langzamerhand achteruit en van de 28 fabrieken bestaat er thans nog slechts één. De achteruitgang van de aardewerk-industrie betekende ook verminderde welvaart voor Delft. De aanleg van den spoorweg van Den Haag naar Rotterdam over Delft en Schiedam in 1841 vermocht niet den ouden bloei terug te brengen.
Eerst na 1850 kwamen er voor Delft weer betere tijden; tal van industrieën vestigden zich er en kwamen geleidelijk tot grote ontwikkeling. Ook de Polytechnische School, later: de Technische Hogeschool met haar vele professoren, studenten en laboratoria, heeft den nieuwen bloei bevorderd.
Voorts kreeg Delft door de opkomst van het Westland een belangrijke groentenmarkt.
In de Oude Kerk liggen onze zeehelden Piet Hein en Maarten Harpertszoon Tromp en ook de bekende natuuronderzoeker Anthonie van Leeuwenhoek begraven.
Delft is een stad met een groot verleden en als je ’s avonds, in het schemerdonker, langs de grachtjes dwaalt met die schilderachtige bruggetjes, dan is het soms net, of je werkelijk het verleden weer voor je ziet.
